Τετάρτη 22 Ιανουαρίου 2020



 

      
       


 

             


                   ΟΙ ΚΑΘΗΓΕΜΟΝΕΣ
Ο ΑΠΟΛΥΤΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΒΟΛΗΣ
(Το τελευταίο βιβλίο - σουξέ του Νικολό Μακιαβέλι)

                           ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
                   Τα Γεγονότα που Προηγήθηκαν.
  
Και όμως !!!
Όλα ξεκίνησαν τόσο όμορφα !!
Καθόμουν, που λέτε, μαζί με την παρέα μου, σε ένα βράχο δίπλα στην θάλασσα και βλέπαμε – ατάραχοι εμείς - μακριά στο πέλαγος τα καράβια να θαλασσοδέρνονται παλεύοντας με τα κύματα.
Ξαφνικά νοιώθω ένα σπρώξιμο, γέρνω, πέφτω προς την θάλασσα, αλλά, την τελευταία στιγμή κρατιέμαι από κάπου.  Ρε παιδιά, λέω. Αλλά όλοι γύρω μου κοιτούσαν αλλού.
Μετά από λίγο νοιώθω πάλι ένα σπρώξιμο. Πέφτω προς την θάλασσα, αλλά κάποιος με αρπάζει και με γυρίζει στον βράχο. Τσιμουδιά γύρω. Η ομορφιά και η αταραξία άρχισαν να εξαφανίζονται.
Μετά από λίγο νοιώθω πάλι ένα σπρώξιμο. Το τρίτο. Γέρνω και πάλι προς την θάλασσα Τώρα, λέω, ούτε θα κρατηθώ, ούτε χέρι να με βοηθήσει δεν θέλω. Μετατόπισα γρήγορα το κέντρο βάρους μου και μετέτρεψα το πέσιμο σε ένα όμορφο μακροβούτι. Η τρικυμία μου θύμιζε κούνια σε παιδική χαρά και η αλμύρα της θάλασσας μου έδινε μία γεύση αξιοπιστίας. Η αλμύρα αυτή ποτέ δεν θα προδώσει το νερό που την φιλοξενεί, σκέφτηκα.
   Βγαίνοντας από την θάλασσα ήμουν σαφώς πιο ήρεμος, πολύ απορημένος και εντελώς αποφασισμένος.
-         Γύρνα πίσω στον βράχο, μου φώναξαν δύο – τρείς από την παρέα. Σε θέλουμε.
-         Με θέλετε  να γυρίσω για να με ξαναπετάξετε, ή  για να μου εξηγήσετε; Τους ρώτησα φωναχτά και εγώ.
-         . . . . . . .. . . . . . (τελείως μούγκα).
Γύρισα στο σπίτι μου αλλά δεν με άφηναν να ησυχάσω οι απορίες μου.
   Ξέχασα να σας ενημερώσω ότι στην ζωή μου ακολουθώ μία φιλοσοφία ζωής : Τον Εξιστινσιαλισμό του Κίργκαγκααρντ. Είμαι δηλαδή Κιργκαγκααρντιστής,  και με τους άλλους (στον βράχο) είχαμε μία φιλοσοφική ομάδα  Κιργκαγκααρντιστών.
Έβαλα λοιπόν κάτω τις ηθικές αρχές του Κιργκαγκααρντιστικού Εξιστινσιαλισμού, αλλά δεν δικαιολογούσαν τίποτε.
 Τότε σκέφτηκα ότι το όλο σκηνικό ίσως να θύμιζε παιχνίδι εξουσίας, οπότε έπρεπε να αφήσω κατά μέρος την φιλοσοφία,  και να συμβουλευτώ τους ειδικούς σε θέματα επιβολής και κυριαρχίας.  Το μυαλό μου πήγε στον Μακιαβέλι.
Άρχισα να ψάχνω στο διαδίκτυο τα θέματα που είναι σχετικά με τον Μακιαβέλι.

                    ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
                               Η Γνωριμία
Τότε έπεσα πάνω σε μία διαφήμιση:
«ΟΙ ΚΑΘΗΓΕΜΟΝΕΣ - Ο ΑΠΟΛΥΤΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΒΟΛΗΣ»
(Το τελευταίο βιβλίο - σουξέ του Νικολό Μακιαβέλι)
   Νικολό Μακιαβέλι !! Δεν είναι δυνατόν μονολόγησα.
Ο άνθρωπος έχει πεθάνει εδώ και σχεδόν πέντε αιώνες. Προφανώς κάποιος χρησιμοποιεί το όνομά του για να πουλήσει.  Είναι ορισμένα πράγματα που δεν σου επιτρέπουν να μην αγανακτήσεις. Πήγα αμέσως στο βιβλιοπωλείο που υπέγραφε τα βιβλία του. Ομολογώ ότι υπήρξα επιθετικός:
-         Είστε ο Νικολό Μακιαβέλι;  Τον ρώτησα.
-         Αυτοπροσώπως !
-         . . . . . . Δεν εντρέπεσθε να χρησιμοποιείτε πλαστοπροσωπία; Και μάλιστα για να προωθήσετε το συγγραφικό σας προϊόν;
-         Όχι ! !
-         Σάστισα, αλλά δεν θα του την χάριζα: Δηλαδή είσαι η μετεμψύχωση του Νικολό Μακιαβέλι;
-         Έλα τώρα βρε Καλλίμαχε! Εσύ, Κιργκαγκααρντιστής άνθρωπος, να αναφέρεις τις σαχλαμάρες του Πυθαγόρα;  Έχω διαβάσει  ένα δικό σου μικρούλικο συγγραφικό προϊόν, που το υπέγραφες κάποτε ως Καλλίμαχος. Μήπως είσαι ο Αθηναίος στρατηγός που σκοτώθηκε στον Μαραθώνα;   
-          . . . . . .
-         Μήπως είσαι η μετεμψύχωσή του;
-          . . . . . . .
-         Σώπασες. Γιατί; . . . . Το κατάλαβες γιατί;
-          . . .
-         Δεν το κατάλαβες ! Να στο εξηγήσω: Και μόνο που ήλθες να συζητήσεις μαζί μου έχεις καεί. Διότι την ώρα που εσύ θα μιλάς για δίκαιο και ηθική, εγώ θα ψάχνω το αδύνατο σημείο σου για να σε χτυπήσω και να σε εξουδετερώσω. Σκέψου λίγο, αν και εσύ έκανες το ίδιο με εμένα, θα με νικούσες εύκολα, ενώ τώρα θα βρεθείς στο καναβάτσο χωρίς να το καταλάβεις.
-          Δεν θέλω να ακούω ούτε για χτυπήματα, ούτε για νίκες και ήττες.
-         Ξεκόλλα ρε φίλε!! Σκέψου λίγο επιτέλους! Δεν ήρθες σε μένα μόνο γιατί σε έσπρωξε μόνο μία αιτία, θα είναι πολλές οι αιτίες που σε έσπρωξαν εδώ.
-         Με έσπρωξαν κάτω από έναν βράχο.
-         Μήπως διαφωνούσατε για φιλοσοφικά θέματα του Κιργκαγκααρντιστικού Εξιστινσιαλισμού;
-         Όχι, προσπαθούσα να υπερασπιστώ την αξιοπρέπειά μου.
-         Βλέπεις πόσο άσχετος είσαι; Αυτό που εσύ νομίζεις ως ηθικό ζήτημα, στην πράξη γι αυτούς είναι ένα χτύπημα εξουδετέρωσης, μία απλοϊκή τακτική για αρχαρίους.
-         Δηλαδή;
-         Δηλαδή προσβάλλουν την αξιοπρέπεια του ¨αντιπάλου¨ τους, και καπάκι επικαλούνται ότι χρειάζεται ψυχολόγο ή ότι έχει καταληφθεί από έντονο συναίσθημα,  τους βολεύει να επικαλούνται κυρίως τον θυμό.
-         Τι μου θύμησες τώρα! Τα άκουγα παλιά και τα κορόϊδευα: «. . .δεν άντεξε ο σύντροφος, έχασε το κουράγιο του ο σύντροφος . . .» για να μην απαντήσουν στις ερωτήσεις του.
-         Ακριβώς. Όλοι οι καθηγεμόνες ίδιοι είναι  Όμως αυτά δεν θα τα πούμε σκόρπια. Οι σκόρπιες σκέψεις θέλουν και σκόρπια σκέψη.
Θα πρότεινα λοιπόν να μιλήσουμε πρώτα για την γενική οπτική. Αυτή περιλαμβάνει τον στόχο, τα μέσα που χρησιμοποιούνται και την στρατηγική που συνδυάζει τα μέσα. Μετά θα μιλήσουμε για την τακτική με παραδείγματα. Και μετά θα αγοράσεις το βιβλίο μου. Ο.Κ.;
-         Ο.Κ.
                               ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
      Γενική  Οπτική – Στόχος – Μέσα – Στρατηγική
Τι σόϊ άνθρωποι είναι.
 Θα πρέπει να έχουμε μία γενική άποψη τι σόϊ άνθρωπος είναι ο καθηγεμόνας. Σε γενικές γραμμές θα πρέπει να έχει ισχυρή εσωτερική ροπή να επιβάλλεται και να εξουσιάζει τους άλλους και συγχρόνως να αναδεικνύει τον εαυτό του ως ηγέτη, αυθεντία κλπ. Αυτό θα τον βοηθήσει να προωθήσει τον εαυτό του και σε άλλους τομείς (καθηγητηλίκια, προεδριλίκια κλπ)
Αυτός είναι και ο στόχος του.
 Όλα τα άλλα είναι δευτερεύοντα.  Έτσι για παράδειγμα μπορεί να υπάρχει ένας τέτοιος σε ένα ποδοσφαιρικό σωματείο, σε ένα λογοτεχνικό σωματείο και σε μία φιλοσοφική ομάδα.  Αυτό δεν σημαίνει ότι στην πρώτη περίπτωση ο στόχος του είναι το ποδόσφαιρο, στην δεύτερη  η λογοτεχνία και στην τρίτη η φιλοσοφία. Αυτά τα χρησιμοποιεί ως μέσα και όχι ως στόχο. Και στις τρείς περιπτώσει θα υπάρχει ο ίδιος στόχος με επίκεντρο τον εαυτούλη του.
-         Και με ποιόν τρόπο ονομάζεται κάποιος καθηγεμόνας;  Θα πρέπει βέβαια οι άλλοι να αναγνωρίσουν την αξία του. Άρα θα πρέπει να είναι ένας σοφός άνθρωπος με γνώσεις και κρίση.
-         Κανένας σοφός άνθρωπος με γνώση και κρίση δεν θα θελήσει να εξουσιάσει τους άλλους.
Αλλά ας συνεχίσουμε. Υπάρχουν κάποιοι που αυτοβαπτίστηκαν  καθηγεμόνες, αλλά αυτοί είναι τουλάχιστον ειλικρινείς. Ξέρεις τι θα περιμένεις από αυτούς. Προσέχεις. Φυλάγεσαι. Οι χειρότεροι είναι οι άλλοι που επιδιώκουν να είναι καθηγεμόνες,  αλλά κρύβονται από την λέξη. Αυτοί είναι οι πλέον επικίνδυνοι.
Ως προς τα μέσα που χρησιμοποιούν, αυτά έχουν σχέση και με το πεδίο που επιλέγουν. Είναι γνωστό στην στρατηγική ότι όποιος επιβάλει το πεδίο αναμέτρησης, αυτός κερδίζει και τον πόλεμο.
Έτσι ένα κορόϊδο πάει να συνεννοηθεί  επιλέγοντας ως πεδίο, το πεδίο μιάς ηθικής διδασκαλίας  καθώς και το πεδίο της λογικής. Γι΄αυτό οι τρόποι αντίδρασής του είναι δύο - τρείς και εύκολα προβλέψιμοι.  Αντίθετα ο καθηγεμόνας, εκτός από αυτές τις δυνατότητες έχει και τους απεριόριστους και απρόβλεπτους τρόπους αντίδρασης  που του δίνουν το ψέμα, η απάτη, η υποκρισία και άλλες συναφείς αρετές. Θα έχει δηλαδή περισσότερα όπλα. Θα το τραβήξει (το κορόϊδο) στο δικό του πεδίο και θα το καθαρίσει σαν αυγό.
-         Όμως, . . . . πώς να σε λέω;
-         Λέγε με Νικολάκη, είναι το πραγματικό μου όνομα, το πήρα από τον παππού μου.
-         Νικόλαος λοιπόν ο παππούς σου.
-         Ναι . . . . για την ακρίβεια Νικολό.

-         Ωχ , κατάλαβα. Τέλος πάντων. Όμως μπορεί, Νικολάκη, σε κάποιους η φιλοσοφία ζωής τους να τους επιβάλει την αυτονομία και την αξιοπρέπεια. Αυτοί δεν θα συγκρουστούν μαζί του;

 Τα εμπόδια
-          Για να απαντήσω στο ερώτημά σου, αυτοί που δεν θα αντέξουν τα «καμώματα» του καθηγεμόνα και θα συγκρουστούν μαζί του, αποτελούν ένα στρατηγικό εμπόδιο. Το εμπόδιο το ονομάζω στρατηγικό διότι θα βρίσκεται πάντα και σταθερά απέναντί του. Εκτός αν συνεργαστεί όταν κληθεί «να τα βρεί», και τα κουκουλώσει και αυτός. Αυτοί που αποτελούν το εμπόδιο πρέπει να εξαλειφθούν οπωσδήποτε.
 Ως προς τους υπόλοιπους. . . .
-         Αλήθεια, Νικολάκη, τι θα γίνει με τους υπόλοιπους;
-         Οι πονηροί από αυτούς θα συνεργαστούν για να κερδίσουν. Άλλοι θα πέσουν θύματα της τακτικής των καθηγεμόνων, θα είναι δηλαδή οι απατημένοι. Άλλοι θα καταλάβουν ότι βρίσκονται μπροστά σε ένα παράλογο και ανήθικο ντουβάρι, δηλαδή σε κάτι δυνατό και ανίκητο. Συνηθέστατο οι άνθρωποι να υποκλίνονται μπροστά σε κάτι πιο δυνατό από αυτούς. Πάντως όλοι αυτοί θα παίξουν τα τρία πιθηκάκια:  Δεν βλέπω, Δεν ακούω, Δεν μιλάω. Όσοι δεν φύγουν δηλαδή.
-         Συγγνώμην, αλλά αρχίζω να αναγουλιάζω με αυτά που ακούω.
-         No problem. Θα περάσουμε σε θέματα τακτικής με μερικά παραδείγματα και θα κλείσουμε.

                             ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
                                        Τακτική
                 (Εφαρμοσμένη Καθηγεμονολογία)
Ας τα πούμε λοιπόν με παραδείγματα:
1)   Ας υποθέσουμε ότι βρισκόμαστε στο σωματείο λογοτεχνών και ότι υπάρχει κάποιος που έχει γράψει τριάντα πέντε έργα και εσύ, που επιδιώκεις να είσαι  ο καθηγεμών, έχεις γράψει ένα έργο. Κίνδυνος. Τι θα κάνεις;  
Τι θα κάνω ρε Νικολάκη;
Απλό. Θα πετάξεις τα τριάντα πέντε έργα του άλλου στα σκουπίδια. Αυτομάτως έχεις πετύχει να πετάξεις και τον ίδιο στα σκουπίδια. Διότι απλούστατα ένας δημιουργός βάζει την ψυχή του στα έργα του. Και δεν γίνεται η ψυχή του να βρωμίζει στον σκουπιδοτενεκέ και ο ίδιος να χαζογελάει στο σαλόνι. Θα φύγει και θα σου αφήσει τον σκουπιδοτενεκέ στα χέρια.
Είναι τακτική εξουδετέρωσης. Βασική προϋπόθεση: Η σιωπή των υπολοίπων.
2)    Όταν υπάρχει εκδήλωση με κόσμο και υπάρχει κάποιο τραπέζι, κάτι σαν πάνελ, σαν προεδρείο κλπ, θα κάθεσαι οπωσδήποτε στην πλέον κεντρική θέση για να μοστράρεσαι για αρχηγός και δεν θα κουνάς καθόλου τον κώλο σου από εκεί.
3)   Σε κάθε εκδήλωση θα προσπαθείς να μονοπωλείς τον λόγο και, στην χειρότερη περίπτωση, θα μιλάς πάντα περισσότερο από τους άλλους. Θα μονολογείς σε κάθε ευκαιρία. Δεν έχει σημασία αν θα κλέψεις τον χρόνο από τους άλλους, ούτε έχει σημασία τι θα λες. Έτσι και  αλλιώς δεν πρόκειται να πεις κάτι πρωτότυπο ή ουσιαστικό. Ο κόσμος βλέποντας ότι μιλάς συνέχεια θα σε θεωρήσει αρχηγό.
4)    Θα συμπληρώνεις τους ομιλητές. Η καλύτερη περίπτωση είναι να διακόπτεις τους ομιλητές ενώ μιλάνε και να τους συμπληρώνεις. Περνάς την εικόνα στο ακροατήριο ότι κατέχεις το θέμα καλύτερα από τον ομιλητή και είσαι από πάνω του. Ενώ εσύ ο ίδιος είσαι παντελώς ανίκανος να γράψεις μία τέτοια ομιλία. Δεν έχει σημασία όμως. Η εικόνα μετράει. Και η εικόνα σε αναδεικνύει  κυρίαρχο αρχηγό.   
5)    Όταν κάποιος ρωτάει  κάτι που δεν σε συμφέρει να απαντήσεις, θα εφαρμόσεις την τακτική της «πινακοτής». Είναι αυτή που λέει: «Πινακοτή – πινακοτή, από τάλλο μου ταυτί». Αντί να απαντάς θα ρωτάς συνέχεια: Δηλαδή τι ρωτάς, δηλαδή τι λές, γιατί δεν λες αυτό που θέλεις να πεις, πες το  και όταν το ξανά πεις ξανα πέστο, και ούτω καθ΄εξής.  Πρέπει να δίνεις την εντύπωση του πονεμένου – αγανακτισμένου, που θέλει να απαντήσει για να βοηθήσει, αλλά ο άλλος δεν του λέει τι θέλει. Η εικόνα αυτή θα επηρεάσει τον εγκέφαλο των υπολοίπων, ώστε η τακτική της μη απάντησης θα θεωρείται κάτι το καθιερωμένο και επιτρεπτό.
6)    Μπορεί όμως ο ανωτέρω αντίπαλος να θέτει τα θέματα και τις ερωτήσεις του γραπτώς. Στέλνοντας μέϊλ. Σε αυτή την περίπτωση η τακτική είναι να αντιμετωπίζεις την κατάσταση σαν να μην είχαν αποσταλεί ποτέ αυτά τα μέϊλ. Σαν να μην υπήρξαν ποτέ.
7)   Γενικώς και στις δύο παραπάνω περιπτώσεις θα πρέπει να ξεκινάς την συζήτηση σαν να μην υπήρξε ποτέ τίποτε μέχρι τότε. Σαν να μην είχε λεχθεί τίποτε. Σαν να μην είχε γραφεί τίποτε. Από μηδενική βάση. Στο τέλος οι άλλοι θα έχουν ξεχάσει και τα μέϊλ και τα ερωτήματα. Αυτή η τακτική εξαντλεί τον αντίπαλο και υποβάλει τους υπόλοιπους. Και το κυριότερο: Δεν απαντάς.                                                             ΤΑΪΜ ΑΟΥΤ για να ρωτήσω: Μπορεί κάποιος άλλος να πιάσει την ερώτηση και να περιμένει την απάντηση, ή να περιμένει την απάντηση στο μέϊλ. Τότε τι κάνεις;
8)   Τότε φίλε μου εφαρμόζεις την τεχνική της σουπιάς: Πιάνεις τον αφελή που περιμένει απάντηση, τον τραβάς πιο πέρα και τον πείθεις ότι για το καλό του έθνους θα πρέπει να πει κάτι παραπλανητικό για να διώξει την συζήτηση αλλού, παρεμβαίνεις μετά και εσύ και την στέλνεις ακόμα πιο αλλού, με μπόλικο συναίσθημα δήθεν αγανάκτησης, για να πείθεις. Αμολάτε δηλαδή το μελάνι της σουπιάς. Οι υπόλοιποι το παίζουν κομπάρσοι, δηλαδή κάνουν καμάτζο. Το ίδιο γίνεται και με τα μέϊλ. Σε ένα μέϊλ – απάντηση κάποιος μιλάει για τον Λάκη, σε άλλο κάποιος μιλάει για τον Μάκη και στο τρίτο τα μπερδεύεις όλα μαζί και προκαλείς αγανάκτηση κατά του ερωτώντος. Πάντως απάντηση δεν δίνεις σε καμία περίπτωση.
 -  Αρχίζω να ζορίζομαι ρε Νικολάκη.
– Συνεχίζω:
9)     Θα φροντίζεις πάντα να προεδρεύεις, να μοιράζεις τον λόγο και να διευθύνεις  τις συζητήσεις. Είναι κρίσιμο πόστο για την ηγετική σου εμφάνιση, αλλά κυρίως για μεθοδεύσεις, όπως στην παραπάνω περίπτωση ένα (1). Σε εκείνη την περίπτωση, αυτός που τον πέταξες στα σκουπίδια, ο πεταμένος δηλαδή, θα έχει τις ερωτήσεις του. Εδώ θέλει πολύ προσοχή διότι: α) Αν απαντήσεις επί της ουσίας θα ξεσκεπαστεί το τίποτα. β) Να εφαρμόσεις την μέθοδο της σουπιάς δεν μπορείς, γιατί δεν προλαβαίνεις να οργανώσεις τους συνεργάτες σου. γ) Να παίξεις την «πινακωτή» δεν σε παίρνει, γιατί είναι μπροστά και άλλοι και όχι μόνο οι δικοί σου. Άρα παίζεις το παιχνίδι του «πολιτικάντη».
 – Τι είναι αυτό; - Είναι από το ανέκδοτο που ένας πολιτικάντης σε συνέντευξή του δεν τον συμφέρει να απαντήσει σε μία ερώτηση και λέει στον δημοσιογράφο: «Πολύ ωραία η ερώτησή σας, προχωρήστε στην επόμενη ερώτηση». Έτσι και εσύ σε κάθε ερώτηση του πεταμένου λες: «Τέλειωσες την ερώτησή σου; Άλλη ερώτηση, ο επόμενος». Θα πνίξεις τις ερωτήσεις του.
-         Ναι αλλά  αυτό δεν μπορεί να μείνει έτσι. Θα καταγγελθεί, θα γίνει συζήτηση.
-         Θα καταγγελθεί ναι. Θα γίνει συζήτηση Όχι. Κανείς δεν θα μιλήσει. Καρατσεκαρισμένο.
10)                      Θα πρέπει να συμβάλλεις να δημιουργηθούν και αλλού καθηγεμόνες. Να έχεις επικοινωνία και να συντονίζεσαι μαζί τους. Να στηρίζει ο ένας την εξουσία του άλλου. Η συνεργασία μεταξύ των καθηγεμόνων πολλαπλασιάζει την δύναμη του καθενός και συνεπώς διευκολύνει την επιβολή της κυριαρχίας του. Επίσης, αν κάποιος καθηγεμών σωματείου κινδυνεύει από μέλος άλλου σωματείου,  θα συνεννοηθεί με τον καθηγεμόνα  του άλλου σωματείου. Τελικά θα πρέπει να καταφέρουν να υπάρχει το μέτωπο και των δύο σωματείων από την μία μεριά και από την άλλη ο ταραξίας μόνος του. Ο ταραξίας δεν ξεφεύγει με τίποτε. Θα πάει σπίτι του λασπωμένος.
-         Δεν το πιστεύω αυτό. Κανένα σωματείο δεν θα έκανε κάτι τέτοιο σε μέλος του.
-         Θα το έκανε διότι δεν διαθέτει το ένστικτο της επιβίωσης.
11)                     Θα πρέπει να γίνονται όλα στα μουλωχτά και μπιζ – μπιζέ. Οι πολλοί θα ενημερώνονται μόνο αν τους έχεις ανάγκη και σε συμφέρει. Και πάντα θα περιμένεις να ξεκαθαρίσει το τοπίο για να ξεκινήσεις κάτι. Δηλαδή να αποχωρήσουν τα εμπόδια.              
12)                         Επίσης στα μουλωχτά θα πρέπει να γίνεται και η επικοινωνία με τους υπηκόους.  Στα φανερά με όλους μαζί μόνο όταν σε συμφέρει. Θα πρέπει επίσης να ελέγχεις τι θα μαθαίνουν  και να φροντίζεις να μαθαίνουν μόνο ότι σε συμφέρει και τα υπόλοιπα να τα τρώει το μαύρο το σκοτάδι. Έτσι θα μπορείς να τους ελέγχεις πιο εύκολα.
-         Σταμάτα, φτάνει, πνίγομαι. Θέλω να βγω να αναπνεύσω καθαρό αέρα.
-         Υπάρχουν και άλλα.
-         Δεν πειράζει εγώ φεύγω.
-         Και το βιβλίο;
-         Στείλτο με αντικαταβολή, τέταρτος βράχος δεξιά, όπως βλέπουμε από το λιμάνι. Θα είμαι εκεί για να αγναντεύω  ατάραχος τα καράβια που θαλασσοδέρνονται. Θα είναι εκεί και καλοί φίλοι από τα παληά, που όταν τους μιλάς σε ακούνε και σου απαντάνε. Και για να μην μπερδευτούν στο κούριερ, πες τους ότι θα είμαι στον βράχο που θα ακούγονται γέλια και τραγούδια. Εκεί που αναπνέεις καθαρό αέρα.
-          
-          Γεώργιος Καπλάνης 18/1/2020