Ο Σωκράτης και η Τσιγγάνικη Τζαζ.
--//--
Έπρεπε να
συνδυάσω με κάποιον τρόπο την φιλοσοφία με την μουσική και ειδικότερα με την
τζαζ.
Αυτό, γιατί
θα έπρεπε να πώ λίγα λόγια, ως προεισαγωγή, για την εμφάνιση της ορχήστρας που
θα έπαιζε μουσική τζαζ, στην ημερίδα Επικούρειας φιλοσοφίας της Θεσσαλονίκης.
Την προτελευταία.
Ξεκινώντας την
μικρή ομιλία μου, υπέστην έντονες και επίμονες διακοπές από μία κυρία του
ακροατηρίου. Αναγκαστικά καταγράφω τις παρεμβάσεις της στο κείμενο, διότι η
ίδια η ομιλία μου τελικά διαμορφώθηκε και από αυτές. Την κυρία την παρουσιάζω ως
¨Διακόπτουσα¨.
Παραθέτω το
¨δρώμενο¨:
--//--
(Προς το
ακροατήριο)
Καλησπέρα
και από εμένα.
Λέγομαι
Γεώργιος Καπλάνης και θα σας διαβάσω την ομιλία μου με τίτλο «Ο Σωκράτης και η
Τσιγγάνικη Τζαζ». Λοιπόν . . . .
(Η Διακόπτουσα
σηκώνεται όρθια μέσα από το ακροατήριο, φωνάζει.)
-
ΔΙΑΚΟΠΤΟΥΣΑ : Δυό λεπτά, . . . ο τίτλος της
ομιλίας μοιάζει τελείως τρελός. Ζητώ να εξηγήσετε τον τίτλο πριν αρχίσετε την
ομιλία σας.
-
(Προχωράει
προς το πάνελ).
-
ΕΓΩ: Παρακαλώ να μην με διακόπτετε.
-
ΔΙΑΚΟΠΤΟΥΣΑ: Επιμένω να μας εξηγήσετε τον τίτλο.
-
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΕΓΩ: Τέλος πάντων για να γλυτώσω από
εσάς, κυρία μου, Σωκράτης είναι ο Σωκράτης - (βλέπω να σηκώνει το χέρι της για
να διακόψει) - όχι ο Σωκράτης Μάλαμας, ο αρχαίος φιλόσοφος (γυρνώντας προς τους
ακροατές), Tην πρόλαβα! Η τσιγγάνικη τζαζ είναι η τσιγγάνικη τζαζ. Και τώρα παρακαλώ
καθίστε.
-
ΔΙΑΚΟΠΤΟΥΣΑ: Σας ευχαριστώ (αντί να γυρίσει στην
θέση της προχωράει προς το πάνελ και κάθεται μπροστά στο μικρόφωνο.
-
ΔΙΑΚΟΠΤΟΥΣΑ: Το θέμα είναι ότι δεν υπάρχει
τσιγγάνικη τζαζ.
-
ΕΓΩ: Και βέβαια υπάρχει. Μεγάλος
εκπρόσωπός της, ο Τζάνγκο Ράϊτχαρτ, που ζούσε στην Γαλλία.
-
(Φωτογραφία του Τζάνγκο Ράϊτχαρτ στην οθόνη).
-
ΔΙΑΚΟΠΤΟΥΣΑ: Ε, τότε, όχι τσιγγάνικη τζαζ, Τζίπσι
Τζαζ, που αποδίδεται : Γύφτικη Τζαζ.
-
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΕΓΩ: Παραβλέπω τις απαγορευμένες λέξεις
και συνεχίζω. Όλα ξεκίνησαν με μία ταινία που είδα στο σινεμά για την ζωή του
Τζάνγκο Ράϊτχαρτ στην κατοχή. Τον πλησίασαν οι Ναζί και του είπαν ότι θέλει δεν
θέλει, θα δώσει μερικές συναυλίες στην Γερμανία. Του επέβαλαν όμως κάποιες
απαγορεύσεις, όπως να μην χρησιμοποιήσει την κλίμακα ματζόρε, το Αλέγκρο, το Πρέστο,
να μην χρησιμοποιεί κουδουνάκια και άλλους όρους.
-
ΔΙΑΚΟΠΤΟΥΣΑ: Ταινία είναι, ότι θέλουν λένε.
-
ΕΓΩ: Ναι, αλλά αυτά είχαν μία βάση, γιατί
στην Ναζιστική Γερμανία υπήρχαν θεσμοί που έλεγχαν την καλλιτεχνική δημιουργία.
Γενικά η ηγεσία θεωρούσε ότι οι Γερμανοί είναι οι φύλακες της Ευρώπης και
έπρεπε να κατασκευάσουν το ήθος και τον ψυχισμό του φύλακα. Γι αυτόν τον λόγο
θα έπρεπε να έχουν την τέχνη μέσα σε μία τάξη, να τους την ταϊζουν δηλαδή συσκευασμένη, σε καλούπια. Τότε, συνειρμικά, μου ήρθε στο
μυαλό η Πολιτεία του Πλάτωνα.
-
ΔΙΑΚΟΠΤΟΥΣΑ: Άλλη ταινία αυτή;
-
ΕΓΩ: Ννννναι ! Και σε αυτήν την ταινία, ο
Πλάτων, . . . ο σεναριογράφος δηλαδή, βάζει τον πρωταγωνιστή, που ονομάζεται
Σωκράτης, να καλουπώνει και αυτός την τέχνη που θα ταϊζει τους φύλακες της
δικής του ιδανικής πολιτείας. Έτσι, στο Γ΄ Βιβλίο, 398 επόμενα, απαγορεύει τους
τρόπους, τους δρόμους δηλαδή, Ιωνικό, Λυδικό, Μειξολυδικό, απαγορεύονται οι
πολυφωνίες στα τραγούδια, οι πλούσιες συγχορδίες, απαγορεύονται τα πολύχορδα και πολυαρμόνια όργανα. Βέβαια
τέτοια πράγματα τα είδαμε μέχρι προσφάτως σε αυταρχικά καθεστώτα υπαρκτών
ιδανικών καταστάσεων, και σταματάω εδώ,
γιατί μαύρισε η ψυχή μου.
-
ΔΙΑΚΟΠΤΟΥΣΑ: Να φτάσουμε όμως στο σήμερα: Θα διαβάσω λίγες γραμμές από το βιβλίο του
Χρίστου Κασιόλα, «Τα Μυστικά της JAZZ κιθάρας»΅. Περιγράφει την σημερινή δημοφιλή μουσική ως εξής:
«Ένας δυνατός μονότονος
χαρακτηριστικός ρυθμός στα τύμπανα, ένα απλό μοτίβο στο μπάσο, που κινείται στα
πλαίσια μιάς και μόνο συγχορδίας, έλλειψη μελωδίας, στίχοι που συνήθως
περιέχουν αισχρολογίες και γενικά στερούνται περιεχομένου».
-
Καιρός
λοιπόν να πάρουμε το φάρμακο της ΤΖΑΖ.
ΕΓΩ: Αγαπητοί φίλοι, η κυρία Μαρτέλα
Σινάνη και εγώ σας ευχαριστούμε.
Όπως
καταλάβατε, η Διακόπτουσα ήταν η Επικούρεια φίλη και μέλος του Κήπου
Θεσσαλονίκης Μαρτέλα Σινάνη, με την οποία κάναμε αρκετές πρόβες για να πετύχουμε
τις ¨διακοπές¨.
