Ο Σωκράτης και η Τσιγγάνικη Τζαζ.

                                   --//--

Έπρεπε να συνδυάσω με κάποιον τρόπο την φιλοσοφία με την μουσική και ειδικότερα με την τζαζ.

Αυτό, γιατί θα έπρεπε να πώ λίγα λόγια, ως προεισαγωγή, για την εμφάνιση της ορχήστρας που θα έπαιζε μουσική τζαζ, στην ημερίδα Επικούρειας φιλοσοφίας της Θεσσαλονίκης. Την προτελευταία.

Ξεκινώντας την μικρή ομιλία μου, υπέστην έντονες και επίμονες διακοπές από μία κυρία του ακροατηρίου. Αναγκαστικά καταγράφω τις παρεμβάσεις της στο κείμενο, διότι η ίδια η ομιλία μου τελικά διαμορφώθηκε και από αυτές. Την κυρία την παρουσιάζω ως ¨Διακόπτουσα¨.

Παραθέτω το ¨δρώμενο¨:

                                       --//--

(Προς το ακροατήριο)

Καλησπέρα και από εμένα.

Λέγομαι Γεώργιος Καπλάνης και θα σας διαβάσω την ομιλία μου με τίτλο «Ο Σωκράτης και η Τσιγγάνικη Τζαζ». Λοιπόν . . . .

(Η Διακόπτουσα σηκώνεται όρθια μέσα από το ακροατήριο, φωνάζει.)

-        ΔΙΑΚΟΠΤΟΥΣΑ : Δυό λεπτά, . . . ο τίτλος της ομιλίας μοιάζει τελείως τρελός. Ζητώ να εξηγήσετε τον τίτλο πριν αρχίσετε την ομιλία σας.

-        (Προχωράει προς το πάνελ).

-        ΕΓΩ: Παρακαλώ να μην με διακόπτετε.

-        ΔΙΑΚΟΠΤΟΥΣΑ: Επιμένω να μας εξηγήσετε τον τίτλο.

-        ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΕΓΩ: Τέλος πάντων για να γλυτώσω από εσάς, κυρία μου, Σωκράτης είναι ο Σωκράτης - (βλέπω να σηκώνει το χέρι της για να διακόψει) - όχι ο Σωκράτης Μάλαμας, ο αρχαίος φιλόσοφος (γυρνώντας προς τους ακροατές), Tην πρόλαβα! Η τσιγγάνικη τζαζ είναι η τσιγγάνικη τζαζ. Και τώρα παρακαλώ καθίστε.

-        ΔΙΑΚΟΠΤΟΥΣΑ: Σας ευχαριστώ (αντί να γυρίσει στην θέση της προχωράει προς το πάνελ και κάθεται μπροστά στο μικρόφωνο.

-        ΔΙΑΚΟΠΤΟΥΣΑ: Το θέμα είναι ότι δεν υπάρχει τσιγγάνικη τζαζ.

-        ΕΓΩ: Και βέβαια υπάρχει. Μεγάλος εκπρόσωπός της, ο Τζάνγκο Ράϊτχαρτ, που ζούσε στην Γαλλία.

-        (Φωτογραφία του Τζάνγκο Ράϊτχαρτ στην οθόνη).

-        ΔΙΑΚΟΠΤΟΥΣΑ: Ε, τότε, όχι τσιγγάνικη τζαζ, Τζίπσι Τζαζ, που αποδίδεται : Γύφτικη Τζαζ.

-        ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΕΓΩ: Παραβλέπω τις απαγορευμένες λέξεις και συνεχίζω. Όλα ξεκίνησαν με μία ταινία που είδα στο σινεμά για την ζωή του Τζάνγκο Ράϊτχαρτ στην κατοχή. Τον πλησίασαν οι Ναζί και του είπαν ότι θέλει δεν θέλει, θα δώσει μερικές συναυλίες στην Γερμανία. Του επέβαλαν όμως κάποιες απαγορεύσεις, όπως να μην χρησιμοποιήσει την κλίμακα ματζόρε, το Αλέγκρο, το Πρέστο, να μην χρησιμοποιεί κουδουνάκια και άλλους όρους.

-        ΔΙΑΚΟΠΤΟΥΣΑ: Ταινία είναι, ότι θέλουν λένε.

-        ΕΓΩ: Ναι, αλλά αυτά είχαν μία βάση, γιατί στην Ναζιστική Γερμανία υπήρχαν θεσμοί που έλεγχαν την καλλιτεχνική δημιουργία. Γενικά η ηγεσία θεωρούσε ότι οι Γερμανοί είναι οι φύλακες της Ευρώπης και έπρεπε να κατασκευάσουν το ήθος και τον ψυχισμό του φύλακα. Γι αυτόν τον λόγο θα έπρεπε να έχουν την τέχνη μέσα σε μία τάξη, να τους την ταϊζουν  δηλαδή συσκευασμένη,  σε καλούπια. Τότε, συνειρμικά, μου ήρθε στο μυαλό η Πολιτεία του Πλάτωνα.

-        ΔΙΑΚΟΠΤΟΥΣΑ: Άλλη ταινία αυτή;

-        ΕΓΩ: Ννννναι ! Και σε αυτήν την ταινία, ο Πλάτων, . . . ο σεναριογράφος δηλαδή, βάζει τον πρωταγωνιστή, που ονομάζεται Σωκράτης, να καλουπώνει και αυτός την τέχνη που θα ταϊζει τους φύλακες της δικής του ιδανικής πολιτείας. Έτσι, στο Γ΄ Βιβλίο, 398 επόμενα, απαγορεύει τους τρόπους, τους δρόμους δηλαδή, Ιωνικό, Λυδικό, Μειξολυδικό, απαγορεύονται οι πολυφωνίες στα τραγούδια, οι πλούσιες συγχορδίες, απαγορεύονται  τα πολύχορδα και πολυαρμόνια όργανα. Βέβαια τέτοια πράγματα τα είδαμε μέχρι προσφάτως σε αυταρχικά καθεστώτα υπαρκτών ιδανικών καταστάσεων,  και σταματάω εδώ, γιατί μαύρισε η ψυχή μου.

-        ΔΙΑΚΟΠΤΟΥΣΑ: Να φτάσουμε όμως στο σήμερα:  Θα διαβάσω λίγες γραμμές από το βιβλίο του Χρίστου Κασιόλα, «Τα Μυστικά της JAZZ κιθάρας»΅. Περιγράφει  την σημερινή δημοφιλή μουσική ως εξής:

«Ένας δυνατός μονότονος χαρακτηριστικός ρυθμός στα τύμπανα, ένα απλό μοτίβο στο μπάσο, που κινείται στα πλαίσια μιάς και μόνο συγχορδίας, έλλειψη μελωδίας, στίχοι που συνήθως περιέχουν αισχρολογίες και γενικά στερούνται περιεχομένου».

-        Καιρός λοιπόν να πάρουμε το φάρμακο της ΤΖΑΖ.

ΕΓΩ: Αγαπητοί φίλοι, η κυρία Μαρτέλα Σινάνη και εγώ σας ευχαριστούμε.

Όπως καταλάβατε, η Διακόπτουσα ήταν η Επικούρεια φίλη και μέλος του Κήπου Θεσσαλονίκης Μαρτέλα Σινάνη, με την οποία κάναμε αρκετές πρόβες για να πετύχουμε τις ¨διακοπές¨.

                                                       --//--

      

  

   Ο ΠΡΟΦΕΣΟΡΑΣ ΚΑΙ Ο ΚΥΝΙΚΟΣ ΜΕ  ΤΑ ΤΙΜΠΕΡΛΑΝΤ

             (Κείμενο προς τιμήν του καρνάβαλου των ημερών)

                                                     --//--

Ας υποθέσουμε ότι υπάρχει ένας καθηγητής της φιλοσοφικής που διδάσκει την Κυνική φιλοσοφία. Όμως του αρέσει η πολυτελής ζωή, την οποία και διάγει. Για παράδειγμα φοράει  παπούτσια μόνο Τίμπερλαντ. Επειδή είναι πανάκριβα.

Τι επίπτωση θα έχει αυτό το γεγονός στον καθηγητή;

Κανένα. Θα συνεχίζει την ζωή του και κανένας δεν έχει δικαίωμα να τον κατηγορήσει.

Ας υποθέσουμε τώρα ότι κάποιος είναι Kυνικός, και πράγματι μιλάει για την Κυνική φιλοσοφία και ζει ως κυνικός, με ολιγάρκεια κλπ. Είναι δηλαδή συνεπής, δηλαδή αξιόπιστος.

Ας υποθέσουμε τώρα ότι αυτός ο κυνικός αρχίζει να ζει πολυτελή ζωή, για παράδειγμα φοράει παπούτσια μόνο Τίμπερλαντ, κυκλοφορεί μόνο με ταξί και άλλα πολλά.

Ποια θα είναι η επίπτωση;

Θα πάψει να υπάρχει ως Kυνικός. Μπορεί να είναι ένας άνθρωπος με καλό γούστο, αλλά Kυνικός δεν θα είναι.

Και αυτό επειδή θα υπάρχει ηθικό κενό.

Δηλαδή, δεν θα υπάρχουν οι ηθικές αρχές της φιλοσοφίας του, στις οποίες θα βασίζει τον τρόπο ζωής του.

Άραγε, θα στηριζόσασταν επάνω του, για να ανακαλύψετε τι είναι η Kυνική φιλοσοφία; Όχι βέβαια. Μπορεί ο ίδιος να συνεχίζει να μoστράρεται  για Kυνικός, αλλά στο τέλος όλοι θα τον αντιμετωπίζουν σαν ένα παπουτσωμένο σκύλο.

                                                ---//---

Τώρα ας χρησιμοποιήσουμε την αναλογία του Κανόνα. Για να μην μπερδευόμαστε, όταν λέμε αναλογία, εννοούμε ίδιες δομές. Δηλαδή  οι σχέσεις που συνδέουν τα επιμέρους να είναι όμοιες.

Στην αναλογία μας, λοιπόν, στην θέση του Κυνικού να βάλουμε έναν Επικούρειο. Που οι ενέργειές του δεν βασίζονται στις ηθικές αρχές της Επικούρειας φιλοσοφίας. Αντίθετα, άλλα λέει και άλλα κάνει. Στα λόγια διδάσκει τον όμορφο κόσμο της Επικούρειας ηθικής, αλλά, στην πράξη, στην πραγματική ζωή, βγάζει την μιζέρια του.

Δηλαδή εδώ, άραγε, αντί για παπουτσωμένο σκύλο, θα έχουμε τον παπουτσωμένο γάτο;

-         Όχι ακριβώς.

Διότι ο παπουτσωμένος γάτος του παραμυθιού στο τέλος κέρδισε.

Αλλά ας μεγαλώσουμε λίγο την εικόνα:

Οι προφέσορες, ως γνωστόν, λειτουργούν με αλλαξωκολιές (με το μπαρδόν). Δηλαδή σε καλώ να μιλήσεις σε εκδήλωση που οργανώνω, με καλείς να μιλήσω σε εκδήλωση που οργανώνεις και, τελικά, ανεβάζουμε το κασέ μας και οι δύο.

Εσύ όμως παπουτσωμένε, καλείς, αλλα δεν θα σε καλέσουν. Οπότε από την παραπάνω κακιά λέξη που ανέφερα, θα βγάλεις το πρώτο συνθετικό ¨αλλαξώ¨ και θα σου μείνει το δεύτερο συνθετικό.

Τελικά, αν δεν εφαρμόζεις αυτά που λες, τότε τι παριστάνεις;

Το καρναβάλι των ημερών;

Εξαιρούνται φυσικά οι παπουτσωμένοι που θα χρησιμοποιήσουν και τα δύο συνθετικά, δηλαδή θα προσφέρουν για να εκμεταλλευτούν στην συνέχεια τα κονέ των προφεσόρων.

Δηλαδή οι πραγματικοί παπουτσωμένοι γάτοι.

Γειά σας γατάκια !!!

Άντε και του χρόνου !!

Γεώργιος Καπλάνης

20/2/2020

(Ανήμερα Τσικνοπέμπτης)