Πέμπτη 22 Δεκεμβρίου 2011

ΑΝΑΚΗΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΗΠΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ


Οι φίλοι της Επικούρειας Φιλοσοφίας ΚΗΠΟΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ανακοινώνουν την νέα ιστοσελίδας τους με τίτλο «Στέκι φίλων της Επικούρειας φιλοσοφίας» στην διεύθυνση www.epicuros.net
Η σελίδα δεν έχει τελειώσει ακόμη. Σύντομα θα εμπλουτιστεί και θα πάρει την τελική της μορφή. Για τον λόγο αυτό ζητάμε την κατανόησή σας.
Οι φίλοι της Επικούρειας φιλοσοφίας.

Δευτέρα 12 Δεκεμβρίου 2011

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΗΠΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ
Οι φίλοι της Επικούρειας Φιλοσοφίας ΚΗΠΟΣ της ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ανακοινώνουν ότι:
 Την Πέμπτη 8/12/2011 έγινε στην αίθουσα ΜΕΡΤΖΑΝΙΝ του ξενοδοχείου EXELSIOR η παρουσίαση από τον φίλο Δημήτρη Άλτα εκ μέρους του Κήπου της Θεσσαλονίκης του θέματος  "Από τον Πρωταγόρα στον Επίκουρο - Ο Ελληνικός Διαφωτισμός". Το θέμα αναφέρεται στην διδασκαλία του Πρωταγόρα και των άλλων σοφιστών και την διατύπωση για πρώτη φορά της έννοιας του κοινωνικού συμβολαίου και των βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων όπως η ισότητα όλων των ανθρώπων στα πλαίσια του  φυσικού δικαίου, την συμβολή τους στην δημοκρατική διαπαιδαγώγηση των πολιτών και  στον Χρυσούν Αιώνα του Περικλή και την σύνδεση της διδασκαλίας τους με έκείνη του Επίκουρου που σε τελείως διαφορετικές κοινωνικές πολιτικές και οικονομικές συνθήκες διαφύλαξε και καλλιέργησε στον Κήπο του ουσιαστικά τις ίδιες αρχές με εκείνους, παρά τις σημαντικές αλλά εξηγήσιμες διαφορές του όσο αφορά την ρητορική και την συμμετοχή στα κοινά.

Τετάρτη 30 Νοεμβρίου 2011

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΗΠΟΥ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ
ΤΟΥ ΚΗΠΟΥ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Οι φίλοι της επικούρειας φιλοσοφίας «ΚΗΠΟΣ της ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ» 
ανακοινώνουν ότι την Πέμπτη 8 Δεκεμβρίου 2011 και ώρα 20,30
στην αίθουσα ΜΕΡΤΖΑΝΙΝ του ξενοδοχείου ΕΞΕΛΣΙΟΡ
(γωνία Μητροπόλεως 23 και Κομνηνών)
θα πραγματοποιηθεί ανοικτή εκδήλωση με ομιλία και συζήτηση με θέμα: 
«Από τον Πρωταγόρα στον Επίκουρο, Ελληνικός Διαφωτισμός»
Ομιλητής ο Δημήτρης Άλτας
Είσοδος Ελεύθερη

Σάββατο 19 Νοεμβρίου 2011

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΗΠΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ



ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΡΙΟ ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΑΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ
 Ενδεικτική βιβλιογραφία που αφορά την φυσική του Επίκουρου.

Βιβλιογραφία 

  1. J.M. GABAUDE. Η ΛΟΓΟΚΡΑΤΙΑ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ. ΕΚΔ. ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝ
ΣΕΛ. 21-72
  1. ΚΑΡΛ ΜΑΡΞ. ΔΙΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΑΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ  ΕΚΔ. ΓΝΩΣΗ
  2. B. FARRINGTON. ΤΟ ΠΙΣΤΕΒΩ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ. ΕΚΔ. ΚΑΛΒΟΣ. ΣΕΛ. 133-141
  3. ΛΟΥΚΡΗΤΙΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΦΥΣΗ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ. ΕΚΔ. ΘΥΡΑΘΕΝ.
  4. JEAN BRUN. ΕΠΙΚΟΥΡΙΣΜΟΣ ΕΚΔ. ΔΑΙΔΑΛΟΣ. ΣΕΛ. 50-93.
  5. Α. ΚΟΕΝ. ΑΤΟΜΑ – ΗΔΟΝΗ – ΑΡΕΤΗ. Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ ΕΚΔ. ΘΥΡΑΘΕΝ ΣΕΛ. 81-96
  6. ΧΡ. ΓΙΑΠΙΤΖΑΚΗΣ. ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΩΝ ΔΟΞΑΙ. EKD. BERETTA B;EKD. SEL. 31-33
  7. ΕRIC ANTERSON. Ο ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΣΤΟΝ 21Ο ΑΙΩΝΑ. ΕΚΔ. ΘΥΡΑΘΕΝ ΣΕΛ. 159-220.
  8. ΧΑΡ. ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΟΨΗ ΤΟΥ ΑΡΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ. ΕΚΔ. ΕΣΤΙΑ. ΣΕΛ. 301-322.
  9. ΠΩΛ. ΝΙΖΑΝ. ΟΙ ΥΛΙΣΤΕΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ – ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΛΟΥΚΡΗΤΙΟΣ ΕΚΔ. ΒΕΡΕΤΤΑ ΣΕΛ. 84-112 Ή ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΜΕΓΑΛΟΙ ΣΤΟΧΑΣΤΕΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ ΣΕΛ. 75-98
  10. ΧΡΥ. ΚΕΧΡΟΛΟΓΟΥ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΤΑΘΕΡΕΣ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑΣ ΣΤΟΝ ΕΠΙΚΟΥΡΟ. ΣΕΛ. 146-183.
  11. A.A.LONG. Η ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ. ΣΤΩΙΚΟΙ – ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΟΙ – ΣΚΕΠΤΙΚΟΙ. ΕΚΔ. Μ.Ι.Ε.Τ. ΣΕΛ. 63-79 ΚΑΙ 101-108
  12. ΧΑΪΝΡΙΧ. ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ.ΕΚΔ. ΒΕΡΕΤΤΑ ΣΕΛ. 56-82.
  13. ΠΡΩΤΟ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΑΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΕΚΔ. ΒΕΡΕΤΤΑ ΣΕΛ. 41-52, 98-101, 107-111 ΚΑΙ 113-118.
  14. ΔΙΟΓΕΝΗ ΛΑΕΡΤΙΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΕΚΔ. ΚΑΚΤΟΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΗΡΟΔΟΤΟΝ ΣΕΛ. 82-125.
  15. ΠΕΡΙΟΔ. ΚΗΠΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ ΕΚΔ. ΒΕΡΕΤΤΑ ΤΕΥΧΟΣ ΙΒ. ΧΡ. ΓΙΑΠΙΤΖΑΚΗ. ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΚΑΙ ΜΟΡΙΑΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕΛ. 43-56
  16. ΠΕΡΙΟΔ. ΚΗΠΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ ΕΚΔ. ΒΕΡΕΤΤΑ ΤΕΥΧΟΣ Ζ. ΧΡ. ΓΙΑΠΙΤΖΑΚΗ Η ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΒΟΥΛΗΣΗ ΚΑΙ Η ΤΥΧΑΙΑ ΠΑΡΕΓΚΛΙΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ. ΣΕΛ. 71-80.
  17. ΠΕΡΙΟΔ. ΚΗΠΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ ΕΚΔ. ΒΕΡΕΤΤΑ ΤΕΥΧΟΣ ΙΑ. Α. ΚΟΒΑΤΣΗ. Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΑΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟ ΣΤΟΧΑΣΜΟ. ΣΕΛ. 30-42
  18. ΤΣΕΛΕΡ – ΝΕΣΤΛΕ. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΜΕΤ. Χ. ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ. ΕΚΔ. ΕΞΑΝΤΑΣ ΣΕΛ. 300-305
  19. ΓΙΑΝΗ ΚΟΡΔΑΤΟΥ. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ. ΕΚΔ. ΜΠΟΥΚΟΥΜΑΝΗ ΣΕΛ. 417-428.
  20. Α. ΧΡΥΣΗΣ. Ο ΜΑΡΞ ΤΗΣ ΕΞΕΓΕΡΣΗΣ ΣΤΟΝ ΚΗΠΟ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ.ΕΚΔ. ΓΚΟΒΟΤΣΗ ΣΕΛ 73-122.

Δευτέρα 14 Νοεμβρίου 2011

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΗΠΟΥ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΚΗΠΟΥ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Οι φίλοι της Επικούρειας Φιλοσοφίας ΚΗΠΟΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ανακοινώνουν ότι μετά από έξι εβδομάδες ολοκληρώθηκε η επεξεργασία του Επικούρειου Κανόνα στο «Σπουδαστήριο Επικούρειας Φιλοσοφίας» του Κήπου της Θεσσαλονίκης.
Το Σπουδαστήριο είναι μία σειρά από εισηγήσεις – συζητήσεις με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και θεματολογία, αποκλειστικά και μόνο με θέματα που αφορούν την Επικούρεια Φιλοσοφία. Τα θέματα εξετάζονται από όλες τις απόψεις με τελικό σκοπό την ανάδειξη και βιωσιμότητά της Επικούρειας Φιλοσοφίας σήμερα.
Από την Δευτέρα 21-11-2011 και για κάθε Δευτέρα για τις επόμενες εβδομάδες, στο γνωστό μέρος (Τσιμισκή 11 2ος όροφος) και τη συνήθη ώρα (20.30), συνεχίζουμε με το επόμενο θέμα την «Επικούρεια Φυσική».
Αφού εξαντληθεί πλήρως η Επικούρεια Φυσική θα ανακοινωθεί το επόμενο θέμα από τις γνωστές ιστοσελίδες και μπλόγκς.
Οι συναντήσεις του Σπουδαστηρίου δεν αποκλείουν τις γνωστές σε όλους πλέον ανοικτές συναντήσεις και συζητήσεις του ΚΗΠΟΥ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ που ως γνωστό λαμβάνουν χώρα στο χώρο του Κήπου (Τσιμισκή 11 2ος όροφος) κάθε Τετάρτη στις 20.30.

Τρίτη 18 Οκτωβρίου 2011

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΗΠΟΥ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Οι φίλοι της Επικούρειας Φιλοσοφίας  "ΚΗΠΟΣ της ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ" ανακοινώνουν:
Την συνέχεια της συζήτησης του Επικούρειου Κανόνα , στα πλαίσια του "Σπουδαστηριου", την Δευτέρα 24-10-2011 στην Τσιμισκή 11, 2ος όροφος,. Θα συζητηθεί το κεφάλαιο του κριτηρίου του Επίκουρου που αφορά τις φανταστικές επιβολές της διανοίας.

Τετάρτη 12 Οκτωβρίου 2011

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Οι φίλοι της Επικούρειας Φιλοσοφίας  "ΚΗΠΟΣ της ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ" ανακοινώνουν:
Την Δευτέρα 17-10-2011 στην Τσιμισκή 11 2ος όροφος, στα πλαίσιοα του "Σπουδαστηρίου" συνεχίζεται η συζήτηση για τον Επικούρειο Κανόνα.




Τρίτη 4 Οκτωβρίου 2011

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ


ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ
ΤΟΥ ΚΗΠΟΥ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Οι φίλοι της Επικούρειας Φιλοσοφίας ΚΗΠΟΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ανακοινώνουν ότι από την Δευτέρα 10 Οκτωβρίου 2011 θα αρχίσει τη λειτουργία  του το «Σπουδαστήριο Επικούρειας Φιλοσοφίας».
Το Σπουδαστήριο θα είναι μία σειρά από εισηγήσεις – συζητήσεις με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και θεματολογία, αποκλειστικά και μόνο με θέματα που αφορούν την Επικούρεια Φιλοσοφία. Τα θέματα θα εξετάζονται από όλες τις απόψεις με τελικό σκοπό την ανάδειξη και βιωσιμότητά της Επικούρειας Φιλοσοφίας σήμερα.
Ξεκινάμε λοιπόν από την Δευτέρα 10-10-2011 στο γνωστό μέρος (Τσιμισκή 11 2ος όροφος) και τη συνήθη ώρα (20.30), με πρώτο θέμα τον «Επικούρειο Κανόνα».
Αφού εξαντληθεί πλήρως ο Κανόνας θα ανακοινωθεί το επόμενο θέμα από τις γνωστές ιστοσελίδες και μπλόγκς.
Η ανωτέρω δημιουργία του Σπουδαστηρίου δεν αποκλείει τις γνωστές σε όλους πλέον ανοικτές συζητήσεις του ΚΗΠΟΥ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ που ως γνωστό λαμβάνουν χώρα στο χώρο του Κήπου (Τσιμισκή 11 2ος όροφος) κάθε Τετάρτη στις 20.30, οι οποίες μάλιστα άρχισαν για την σεζόν 2011 – 2012.

Κυριακή 11 Σεπτεμβρίου 2011

ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΕΣ ΣΤΡΕΒΛΩΣΕΙΣ


ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΕΣ ΣΤΡΕΒΛΩΣΕΙΣ
Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΝΟΣ ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΟΥ ΤΟΥ ΚΗΠΟΥ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 


       Καταρχάς  να  διευκρινίσω ότι αντίθετα με την φιλοδοξία του  φίλου κ.Κοβάτση  δεν επιδιώκω να αποκαταστήσω καμιά Αλήθεια σχετικά με την φιλοσοφία του Δασκάλου μας αποδεχόμενος κάποιους συγγραφείς και απορρίπτοντας άλλους κατά το πώς με βολεύει. Ούτε θα σταθώ στην απόρριψη του έργου του Λουκρήτιου λόγω παραφροσύνης που πραγματικά πρώτη φορά συναντώ. Επιθυμώ απλά σαν γνήσιος Επικούρειος να διατυπώσω έναν σαφή και τεκμηριωμένο σχολιασμό  επι της ουσίας του άρθρου του κ Κοβάτση.
Από τον πρόλογο ακόμα του άρθρου του ο κ. Κοβάτσης εμφανίζεται σαν ο θεματοφύλακας της Αλήθειας σχετικά με την Επικούρεια φιλοσοφία που όλοι εμείς οι υπόλοιποι αγράμματοι έχουμε παρανοήσει.
Ο Επίκουρος δεν είναι υλιστής! Για τον απλούστατο λόγο ότι ο συγκεκριμένος όρος δεν υπήρχε στην αρχαιότητα! Δεν είναι βέβαια ιδεαλιστής (μην το παρατραβάμε κιόλας) είναι όμως α-υλιστής όρος που πιθανώς δεν υφίσταται σήμερα υπήρχε όμως προφανώς στην αρχαιότητα. Άλλωστε ουδείς δικαιούται να είναι υλιστής πριν από τον Λένιν.( μην μας χαλάτε την συνταγή, υλιστές είναι οι κομμουνιστές).  Και το καταλυτικό επιστημονικό επιχείρημα είναι ότι ως γνωστόν ο υλισμός δεν έχει καμμιά σχέση με την Ελληνική κουλτούρα, ψυχή, σκέψη και πολιτισμό ούτε με το Ελληνικό σκέπτεσθαι όπως το θέλει ο κ. Κοβάτσης.
Προκαλεί πραγματικά εντύπωση το πόσο φοβίζει ορισμένους ανθρώπους η λέξη υλισμός. Φθάνει στο σημείο ο κ. Κοβάτσης να  εμφανίζει τον υλιστή συνώνυμο του ιδιοτελή και έκφυλου! Παραθέτει λεξικά και απόψεις – θρησκευόμενων – γλωσσολόγων μένοντας στην μορφή και χάνοντας την ουσία. Ο Επικουρισμός είναι υλιστική φιλοσοφία είτε υπήρχε είτε δεν υπήρχε η συγκεκριμένη λέξη στην αρχαιότητα. Όπως και ο Πλατωνισμός είναι ιδεαλιστική φιλοσοφία παρ΄ όλο που δεν υπήρχε – απ’ όσο ξέρω – ο όρος ιδεαλισμός στην αρχαιότητα.
Και ο επικουρισμός είναι υλιστική φιλοσοφία γιατί όντως παραδέχεται μόνον την ύπαρξη ατόμων και κενού. Αλλά η ύπαρξη κενού όπως ο ίδιος ο Δάσκαλος διευκρινίζει στην προς Ηρόδοτο επιστολή του δικαιολογείται μόνο για να έχουν κίνηση τα άτομα, Ούτε μπορεί να πάθει τίποτα ούτε μπορεί να κάνει κάτι. Χωρίς την ύπαρξη κενού δεν θα υπήρχε κίνηση της ύλης. Θα μιλούσαμε τότε για το Εόν του Παρμενίδη ο οποίος θεωρεί το κενόν ως μη όν. « Το πάν έστι σώματα και κενόν. Σώματα μεν γαρ ως έστιν αυτή η αίσθησις επι πάντων μαρτυρεί, καθ’ην αναγκαίον το άδηλον τω λογισμώ τεκμαίρεσθαι. Ει δε μη ήν ό κενόν και χώραν και αναφή φύσιν ονομάζομεν, ουκ αν είχε τα σώματα οπου ήν ουδέ δι ού εκινείτο, καθάπερ φαίνεται κινούμενα.» και παρακάτω «καθ’εαυτό δε ουκ έστι νοήσαι το ασώματον πλήν του κενού. το δε κενόν ούτε ποιήσαι ούτε παθείν δύναται, αλλά κίνησιν μόνον δι εαυτού τοις σώμασι παρέχεται.» Δεν αφήνει ο Δάσκαλος κανένα περιθώριο παρερμηνείας του κενού και τα περί κοχλάζοντος κενού και ψευδοκενού που προσπαθούν να μπάσουν την μεταφυσική από την πίσω πόρτα καμιά σχέση δεν έχουν με τον Επίκουρο. Όσον δε αφορά τα βαρύγδουπα περί κβαντομηχανικής και σύγχρονων επιστημονικών απόψεων επί του θέματος, θα υπενθυμίσω στον κ Κοβάτση ότι το ουσιαστικό στην Επικούρεια φιλοσοφία δεν είναι τόσο η εξήγηση των φυσικών φαινομένων αλλά η κατανόηση ότι αυτή είναι πάντοτε φυσική και δεν προϋποθέτει καμιά θεϊκή μεταφυσική παρέμβαση. Επομένως η συζήτηση περί κενού δεν είναι παρά μία κουραστική κενολογία.
Αλλά ο κ. Κοβάτσης για να τεκμηριώσει την θέση του περί α-υλισμού του Επίκουρου επιστρατεύει τον σεβασμό του προς τους θεούς. Ξεχνά πως οι θεοί του Επίκουρου είναι πρακτικά ανύπαρκτοι για τον άνθρωπο. Δεν ασχολούνται μαζί του, δεν εξευμενίζονται, δεν οργίζονται, δεν τιμωρούν και δεν επιβραβεύουν. Άρα είτε υπάρχουν είτε δεν υπάρχουν δεν κάνει καμία διαφορά.
Όσον αφορά την κριτική στο βιβλίο του Θεοδωρίδη θα ήθελα να παρατηρήσω τα εξής:
Ο κ Κοβάτσης προσπαθεί να δημιουργήσει εντυπώσεις όσον αφορά την θέση του Επίκουρου για την ποίηση όπως την παρουσιάζει ο Θεοδωρίδης αναφέροντας μόνον την πρώτη φράση. ( Η ποίηση για τον Επίκουρο αντιπροσωπεύει χαμηλότερη διανόηση. Ούτε περνάει από τον νού του πως η μορφή μόνη μπορεί να σταθεί σαν αξία). Στην συνέχεια και αναφερόμενος στον Όμηρο ο Θεοδωρίδης γράφει: «Οι Επικούρειοι τον έχουν για επικίνδυνο επειδή με τους θεούς που δεν παύουν να ανακατώνονται στα ανθρώπινα με τους θυμούς τις εκδικήσεις και τις τιμωρίες τους καθώς και με τις σκοτεινές εικόνες του Άδη, θρέφει και διαιωνίζει την δεισιδαιμονία, αυτή που ζητάει να ξεριζώσει ο Επίκουρος.» Αυτός είναι λοιπόν ο λόγος που ο Επίκουρος δυσπιστεί στην ποίηση της Εποχής του. Το γεγονός ότι υποδαυλίζει άχρηστες μεταφυσικές αγωνίες και φόβους και συντηρεί τις δεισιδαιμονίες. Τι σχέση μπορεί να έχουν  ο Ελύτης ο Ρίτσος και ο Σεφέρης με όλα αυτά μόνον ο κ. Κοβάτσης γνωρίζει.
Έτσι με το στέρεο και ακατάλυτο επιστημονικό επιχείρημα ότι ο Επίκουρος δεν είναι δυνατόν να διατύπωσε απόψεις που δεν συμφωνούν με εκείνες του κ. Κοβάτση  καταγγέλλεται ο Θεοδωρίδης σαν διαστρεβλωτής του Επίκουρου, απορρίπτεται ο Νιζάν γιατί θεωρεί το πνεύμα παράγωγο της ύλης και κατακεραυνώνεται ο κομμουνιστής Κορδάτος γιατί τόλμησε να δεί το κενό άδειο!
Όσον αφορά την ερώτηση αν γνωρίζουμε έναν Έλληνα φιλόσοφο που να λέει ότι το σύμπαν κατασκευάστηκε μόνο από ύλη, η απάντηση είναι όλοι οι φυσικοί φιλόσοφοι από τον Θαλή ως τον Ηράκλειτο τον Δημόκριτο και τον Επίκουρο. Άλλωστε η μεγάλη προσφορά των Ιώνων φυσικών φιλοσόφων ήταν ακριβώς ότι είδαν το Σύμπαν και την δημιουργία του χωρίς θεϊκή παρέμβαση.
Όσον αφορά την άποψη του κ. Β. Οικονόμου που παραθέτει ο κ. Κοβάτσης ότι ο Επίκουρος δεν είναι υλιστής γιατί πιστεύει σε ύπαρξη θεών και ψυχής θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι η υλική θνητή ψυχή του Επίκουρου καμιά σχέση δεν έχει με την ψυχή των ιδεαλιστών και των ιουδαιοχριστιανών. Στους θεούς του Επίκουρου αναφέρθηκα προηγουμένως.
Οι απόψεις του Α Ανδριανόπουλου που επίσης παραθέτει δεν αξίζουν καν κριτική.
Δεν είναι κακό να μην είσαι Επικούρειος. Κακό είναι να μην ξέρεις τι είσαι! Να εκτίθεσαι προσπαθώντας να προσαρμόσεις την Επικούρεια φιλοσοφία στα μέτρα σου να αναλώνεσαι στους τύπους και να χάνεις την ουσία, να παραθέτεις βιβλιογραφίες και περισπούδαστες απόψεις ουσιαστικά άσχετες και ατεκμηρίωτες. Να υποστηρίζεις ότι εσύ είσαι ο Κάτοχος της Γνώσης που γράφεις για να αποκαταστήσεις την Επιστημονική Αλήθεια και να κατηγορείς τους έχοντες αντίθετη άποψη για δογματισμό και για πνευματική γύμνια .
Δημήτρης Άλτας

Τρίτη 12 Ιουλίου 2011

Η ΦΙΛΙΑ ΣΤΟΝ ΕΠΙΚΟΥΡΟ

Το παρακάτω άρθρο είναι αναδημοσίευση από το βιβλίο των εκδόσεων ΒΕΡΕΤΤΑ "Πρώτο Πανελλήνιο Συμπόσιο  Επικούρειας Φιλοφοφίας" και αναρτάται με την άδεια του συγγραφέα.
Η ΦΙΛΙΑ ΣΤΟΝ ΕΠΙΚΟΥΡΟ

          Ών η σοφία παρασκευάζεται εις την όλου βίου μακαριότητα πολύ μέγιστόν εστί η της φιλίας κτήσις. ( από όλα τα μέσα που επινόησε η σοφία για την επίτευξη της ευτυχίας το μεγαλύτερο είναι η απόκτηση φίλων).
Ο γενναίος, περι σοφίαν και φιλίαν μάλιστα γίγνεται, ών το μέν θνητόν αγαθόν, το δέ αθάνατο.( ο ανώτερος άνθρωπος επιδιώκει πάντοτε την σοφία και την φιλία, εξ αυτών το μεν είναι θνητό αγαθό το δε αθάνατο.)
Η φιλία περιχορεύει την οικουμένη κηρύττουσα δή πάσιν ημίν εγείρεσθαι επι τον μακαρισμόν.( Η φιλία σέρνει τον χορό ολόγυρα  στην οικουμένη καλώντας μας να ξυπνήσουμε για χάρη της ευτυχίας.)
Η κομβική σημασία της φιλίας στην επικούρεια φιλοσοφία, είναι κάτι παραπάνω από εμφανής στα   παραπάνω παραθέματα από τις Επικούρειες Δόξες, που μας διέσωσε ο Διογένης ο Λαέρτιος και την Επικούρου προσφώνηση.
Ο μακάριος βίος είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την απόκτηση φίλων γιατί αυτό πάνω από όλα εξασφαλίζει το  αγαθό της ασφάλειας, συμβάλλει στήν αταραξία της ψυχής εξασφαλίζοντας διαρκή και σταθερή ηδονή ενώ προσφέρει στήριγμα και παρηγοριά στις δυσκολίες της ζωής, την αρρώστια και τον πόνο καθιστώντας το δεινό ευεκκαρτέριτον.
Η φιλία κατά τον Επίκουρο έχει σαφώς ωφελιμιστικό υπόβαθρο αλλά αυτό δεν θα πρέπει να μας προκαλεί αρνητικά συναισθήματα. Ο ωφελιμισμός εδώ δεν έχει κανένα στοιχείο εκμετάλλευσης του άλλου και είναι απόλυτα ανταποδοτικός. «Αυτοί δε δήπου λέγουσιν ως το εύ ποείν ήδιόν εστι του εύ πασχειν.»       ( Ότι ούδ΄ηδέως ζήν εστι κατ΄Επίκουρον. ) όπως μας διασώζει ο Πλούταρχος που κάθε άλλο παρά συμπαθεί τον Επίκουρο. Άλλωστε η Φιλία πέρα από το ωφελιμιστικό κίνητρο για τους επικούρειους αποτελεί από μόνη της Αρετή και σκοπό της ζωής και θεμελιώδες συστατικό της φιλοσοφίας τους. Οι επικούρειοι  προβιβάζουν την φιλία σε Αρετή ισάξια των τεσσάρων λοιπών παραδοσιακών αρχαιοελληνικών Αρετών δηλαδή της φρόνησης, της εγκράτειας, της ανδρείας και της δικαιοσύνης.
Βέβαια ο Επίκουρος συνιστά και στην επιδίωξη της φιλίας την επιβολή της φρόνησης. Δέν προκρίνει ούτε αυτούς που ρέπουν στην επιφανειακή χωρίς προϋποθέσεις  φιλία, ούτε τους πολύ δύσκολους και καχύποπτους. Αξίζει όμως κανείς να τολμά να διακινδυνεύει πράγματα, προκειμένου να αποκτήσει φίλους.  Θα πρέπει εκείνος πρώτος να τείνει το χέρι και εκείνος πρώτος να προσφέρει την φιλία και την βοήθειά του προκειμένου να κερδίσει την εμπιστοσύνη του άλλου.
Ο Επίκουρος μας συμβουλεύει να προσέχουμε, να μην εκμεταλλευόμαστε τους φίλους μας, αλλά και να προσβλέπουμε στην βοήθειά τους όταν χρειαστεί δίνοντάς τους την χαρά της προσφοράς και την αίσθηση ότι αποτελούν σημαντικό κομμάτι της ζωής μας. Εάν δεν καταφέρουμε να κρατήσουμε το μέτρο, τότε το λουλούδι της φιλίας θα μαραθεί. Το μεγαλύτερο άλλωστε κέρδος στην επικούρεια φιλία και βασικό στοιχείο της νέας κοινωνικής συνοχής που ο Επίκουρος προσπαθεί να οικοδομήσει σε μια εποχή κοινωνικής αποσάθρωσης, τόσο όμοιας με την δική μας, είναι το αίσθημα της ασφάλειας που μας δίνει η βεβαιότητα ότι οι φίλοι μας θα προστρέξουν στα δύσκολα και όχι τόσο αυτή καθ’ αυτή η βοήθεια που θα μας προσφέρουν. Είναι επίσης το αίσθημα ότι και εμείς αποτελούμε σημαντικά πρόσωπα στην ζωή άλλων ανθρώπων.
Ο επικούρειος του διαλόγου στο έργο De finibus του Κικέρωνα Τορκουάτος, αφού αναφερθεί στην σπουδαιότητα της φιλίας στην Επικουρική Σχολή συνεχίζει ως εξής:
“ Όπως η αρετή έτσι και η φιλία δεν μπορεί να χωριστεί από την ηδονή. Επειδή η μοναξιά και η ζωή χωρίς φίλους είναι γεμάτη επιβουλές και κινδύνους, η ίδια η λογική υπαγορεύει να εφοδιαστούμε με φιλίες. Εάν τις αποχτήσουμε, ο νους αισθάνεται ασφάλεια. Κι όπως η εχθρότητα, ο φθόνος και η περιφρόνηση αντιμάχονται την ηδονή, έτσι και οι φιλίες  είναι η πιο πιστές εγγυήτρες και γεννήτρες ηδονής τόσο για εμάς τους ίδιους όσο και για τους φίλους.
Επειδή λοιπόν δεν είναι δυνατό χωρίς φιλία να εξασφαλίσουμε την μακάρια ζωή, αλλά ούτε και τη φιλία να  διατηρήσουμε παρά μόνον αν τους φίλους μας τους αγαπάμε σαν τον εαυτό μας καταλαβαίνουμε γιατί η αμοιβαιότητα είναι απαραίτητη στην φιλία και γιατί η φιλία είναι σύμφυτη με την ηδονή. Αυτός είναι ο λόγος που χαιρόμαστε με την χαρά των φίλων όσο και με την δική μας και υποφέρουμε στον ίδιο βαθμό με τις δυστυχίες τους. Ο Σοφός θα έχει το ίδιο συναίσθημα για το καλό του φίλου του όσο και για το δικό του και όσο προσπαθεί για την δική του ευχαρίστηση το ίδιο προσπαθεί και για την ευχαρίστηση του φίλου.”
Ο Διογένης ο Λαέρτιος στην περιγραφή που δίνει για τον επικούρειο σοφό τονίζει ότι αυτός όχι μόνο δεν θα εγκαταλείψει ποτέ τον φίλο του αλλά αν χρειαστεί θα δώσει και την ζωή του γι αυτόν. Η τελευταία αυτή θέση μπορεί ξενίζει και να αιφνιδιάζει κάποιον που θεωρεί τον επικουρισμό απλά μια εγωκεντρική-εγωιστική φιλοσοφία. Και είναι κατα μία έννοια αφού επικαλείται την επιθυμία του ατόμου να επιδιώκει την ηδονή και να αποφεύγει τον πόνο. Ο Επίκουρος θεωρεί την φιλοσοφία θεραπεία ψυχής που στοχεύει στήν επίτευξη αταραξίας και ψυχικής ισορροπίας. « Όποιος έχει επιτύχει την αταραξία δέν προκαλεί προβλήματα ούτε στον εαυτό του ούτε στους άλλους. »  λέει ο Δάσκαλος, επομένως είναι καλός φίλος και καλός πολίτης.
Ο επικούρειος όμως εγωισμός επεκτείνεται πέρα απο το άτομο και γίνεται ανταποδοτικός αλτρουισμός γιατι είναι προς όφελος όλων να εκτιμούμε ο ένας τα ενδιαφέροντα και τις ανάγκες του άλλου και να συνεργαζόμαστε στο κοινό ταξίδι στην ευδαιμονία. Για τους επικούρειους λοιπόν ο αλτρουισμός είναι προέκταση του ατομισμού και όχι αντίθετη έννοια όπως έχει επικρατήσει σήμερα να θεωρείται.
Η φιλία έτσι γίνεται όχημα που οδηγεί από την επιδίωξη της  ατομικής  στην επιδίωξη της συλλογικής μακαριότητας και ευδαιμονίας.
Επιδιώκεται λοιπόν η δημιουργία ενός νέου κοινωνικού πρότυπου που επενδύει στην φιλία για να ενώσει τα μέλη του απορρίπτοντας τους διαχωρισμούς που βασίζονται στο φύλο, την καταγωγή, την κοινωνική θέση και την περιουσία. Στον Κήπο καταργείται πρακτικά η δουλεία και ο Επίκουρος συμφιλοσοφεί με τον δούλο του Μύ.  Χαρακτηριστικό δε της θέσης που απολαμβάνουν οι γυναίκες στον Κήπο είναι η ρήση του ίδιου του Δάσκαλου όπως διασώθηκε σε μία μεσαιωνική συλλογή φιλοσοφικών λόγων: «Η γυνή σου αιδείσθω σε μάλλον και ου φοβείσθω. Ού γαρ αυτήν θεράπαιναν είληφας αλλά κοινωνόν του βίου».( Η γυναίκα σου πρέπει να σε σέβεται και όχι να σε φοβάται. Διότι δεν την πήρες για υπηρέτρια αλλά για σύντροφο της ζωής σου ).  Η τήρηση των νόμων και του δικαίου, του κοινωνικού  συμβολαίου δηλαδή που διέπει την συμβίωση των ανθρώπων αποκτά άλλη δυναμική αφού κανείς δεν έχει την πρόθεση να αδικεί τούς φίλους του.
Το μοντέλο αυτό αναπτύσσεται μέσα στον Κήπο σε αντιπαραβολή με την παρακμάζουσα κοινωνία της Αθήνας των Ελληνιστικών χρόνων και την εκμαυλισμένη Δημοκρατία που οδηγεί τον απλό   άνθρωπο στον φόβο, την καχυποψία, την απομόνωση και την καταφυγή σε δεισιδαιμονίες και μεταφυσικές ουτοπίες προκειμένου να βρει ψυχική γαλήνη και να αντιμετωπίσει την καθημερινότητα. 
Η επιδίωξη απόκτησης πλούτου, δόξας, πολιτικής δύναμης και επιρροής, δεν είναι για τους επικούρειους παρά αποτέλεσμα της ματαιοδοξίας και  ανασφάλειας του ανθρώπου και συνδέεται με αντιπαραθέσεις, αντιπαλότητες, έχθρες, άσκοπους ανταγωνισμούς, μίσος και φθόνο που δηλητηριάζουν την ψυχή και την εκτρέπουν από τον σκοπό της που είναι η αταραξία και η γαλήνη.  Ο Λουκρήτιος στο ποίημά του de rerum natura διαπιστώνει:
«Οι άνθρωποι θέλησαν να γίνουν ένδοξοι και δυνατοί για να στεριώσουν την ευτυχία τους και να περάσουν μακάρια ζωή μέσα στα πλούτη. Χαμένος κόπος. Οι προσπάθειες που κατέβαλαν να κατακτήσουν τα ανώτερα αξιώματα έστρωσαν τον δρόμο τους με κινδύνους. Στην κορυφή σαν κεραυνός τους χτυπά ο φθόνος και τους γκρεμίζει στα απαίσια τάρταρα. Γιατί ο φθόνος όπως και ο κεραυνός καίει πιο πολύ τα ύψη και ότι ξεπερνά το κοινό μέτρο.»

        Σε αντίθεση με αυτή την στάση ζωής οι επικούρειοι προτείνουν την επιδίωξη της πραγματικής φιλίας και μέσα από αυτήν στην επίτευξη της ατομικής και συλλογικής ασφάλειας και ηδονής.

Ο ίδιος ο Επίκουρος αποτέλεσε λαμπρό παράδειγμα φιλίας. Γλυκύς, γενναιόδωρος, ευγενικός, περιποιητικός για τον κόσμο γύρω του, ο λεπτοκαμωμένος και με εύθραυστη υγεία Δάσκαλος στάθηκε πάντοτε δίπλα στους φίλους του σε δύσκολες ώρες, μοιράστηκε μαζί τους τα λίγα κουκιά που του είχαν απομείνει όταν η πείνα θέριζε την Αθήνα κατά την πολιορκία του Δημητρίου του Πολιορκητού, όπως μας μαρτυρεί ο Διογένης ο Λαέρτιος, τους περιποιήθηκε στην αρρώστια τους, θρήνησε τον χαμό τους και φρόντισε τα παιδιά τους.                          
Την τελευταία μέρα της ζωής του μέσα σε φρικτούς πόνους γράφει στον νεανικό του φίλο Ιδομενέα ζητώντας να αναλάβει εκείνος πλέον την φροντίδα των παιδιών του πεθαμένου φίλου τους Μητρόδωρου.
       Ο Διογένης Λαέρτιος αναφέρει: « Μάρτυρες της αξεπέραστης καλοσύνης του ανθρώπου αυτού προς τους πάντες, είναι τόσο η ίδια του η πατρίδα που τον τίμησε με ορειχάλκινους ανδριάντες, όσο και οι φίλοι του, τόσο πολυάριθμοι σε όλες τις πόλεις που είναι αδύνατο να μετρηθούν, αλλά και όσοι τον γνώρισαν προσωπικά και γοητεύτηκαν από τις σειρήνες της διδασκαλίας του.»
Και ο Δημόκριτος ο Αβδηρίτης που του ενέπνευσε την ατομική θεωρία έγραψε θαρρείς  για αυτόν το παρακάτω απόφθεγμα:  «Σοφώ ανδρί πάσα γή βατή. Αγαθής γαρ ψυχής πατρίς ο ξύμπας κόσμος».
                Άλτας Δημήτρης

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ: ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΙΑΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΣ ΤΟΥ ΖΗΝ - ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΠΗΓΩΝ. ( Hutchinson-Αβραμίδης )
ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ:  Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΟΨΗ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ( Χαράλαμπος Θεοδωρίδης )
Ο ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΣΤΟΝ 21Ο ΑΙΩΝΑ (ERIC ANDERSON )
ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΤΗΣ ΛΟΓΙΚΗΣ ( ANTHONY GOTTLIEB )
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ  ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ( ΝΕΣΤΛΕ  ΤΣΕΛΛΕΡ )
ΕΜΕΙΣ ΟΙ ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΟΙ ( ΜΑΡΙΟΣ ΒΕΡΕΤΤΑΣ )

Τρίτη 28 Ιουνίου 2011

ΤΟ ΝΕΟ ΣΤΕΚΙ ΤΩΝ ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΩΝ

"ΛΑΘΕ ΒΙΩΣΑΣ"



Το νέο στέκι των Επικουρείων στη Θεσσαλονίκη έχει πλέον όνομα: "λάθε βιώσας".
Στην οδό Ολύμπου 76, σε μία περιοχή που είναι γεμάτη από βραδυνή διασκέδαση, άνοιξε το καφενείο του ο φίλος Κώστας Τριανταφυλλίδης, όπου εκτός από το υπέροχο περιβάλλον προσφέρει και Επικούρειο λόγο.

Σάββατο 18 Ιουνίου 2011

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΕΓΚΛΙΣΗΣ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΣΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΥΛΗΣ


Το παρακάτω άρθρο είναι αναδημοσίευση από το βιβλίο των εκδόσεων ΒΕΡΕΤΤΑ  "ΠΡΩΤΟ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΑΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ"

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΕΓΚΛΙΣΗΣ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ

ΣΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΥΛΗΣ

Θέλοντας να εμβαθύνουμε στη διδασκαλία του Επίκουρου, θεωρώ σωστό να επισημάνω τα παρακάτω. Ο Επίκουρος ενδιαφερόταν κύρια για τον άνθρωπο. Την απελευθέρωσή του από τις προλήψεις, την ευδαιμονία του, την χαρά της ζωής. Επομένως συνέπεια πρώτη. Η φυσική φιλοσοφία δεν διαμορφώθηκε, και εδώ δανείζομαι τα λόγια των Τσέλερ – Νέστλε «…από την προσπάθεια του ανθρώπου να τρέχει γυρεύοντας στο σύμπαν τα ίχνη του λογικού του…» αλλά αντίστροφα να θεμελιώσει με φυσικά επιχειρήματα την ηθική του διδασκαλία. Συνέπεια δεύτερη, πάλι λόγια των Τσέλερ - Νέστλε «…ο Επίκουρος δίνει σημασία στό να εξηγήσει τον κόσμο με φυσικά αίτια. …Πώς θα γίνει αυτό δεν πολυσκοτίζεται…» Δηλαδή όπως γράφει ο Γ. Ζωγραφίδης στο βιβλίο του Επίκουρος Ηθική «…Δεν είναι εκπρόσωπος του επιστημονικού πνεύματος της εποχής, απεναντίας στάθηκε δύσπιστος απέναντι στα μαθηματικά και τις τότε επιστήμες».
          Αυτά έχοντας υπ’ όψιν, εύκολα γίνεται κατανοητό, ότι η παρακάτω επεξεργασία του θέματός μου χρησιμοποιεί τη φυσική του Επίκουρου, τις έννοιες και τη γλώσσα του.
Και πρώτα πρώτα θα ήθελα να δώσω την σημασία της λέξης παρέγκλιση, που σημαίνει: ότι όταν ένα αντικείμενο, και στη συγκεκριμένη περίπτωση ένα άτομο, κινείται, εξ αιτίας του βάρους του κατακόρυφα μέσα στο κενό, παράλληλα προς ένα άλλο άτομο και όταν, σε ακαθόριστο σημείο της πορείας του αλλάζει ανεπαίσθητα την κατεύθυνσή του, δηλαδή ξεφεύγει κατά τι από την κατακόρυφο και πλησιάζει το άλλο παράλληλα κινούμενο προς αυτό άτομο, με αποτέλεσμα κάποτε να συναντηθούν. (παρά – εν – κλίση = παρέγκλιση) ή σε διαφορετική περίπτωση απομακρύνεται από το πλησίον και παραλλήλως κινούμενο άτομο, πιθανότατα για να συναντήσει κάποιο άλλο άτομο που κινείται και αυτό παράλληλα, τότε θα έχουμε την παρέκκλιση ως προς το πρώτο.(παρά – εκ – κλίση).
Ο Λουκρήτιος γράφει: «…Όταν τα άτομα φέρονται από το ίδιο τους το βάρος σε ευθεία γραμμή προς τα κάτω μέσα στο κενό, σε στιγμές ακαθόριστες και σε τόπους ακαθόριστους, περεγκλίνουν κάπως από την τροχιά τους, τόσο μόνο, όσο που να μπορείς να πεις ότι διαφοροποιήθηκε η κίνησή τους. Αν δεν υπήρχε αυτή η παρέγκλιση, όλα θα κατευθύνονταν σαν σταγόνες της βροχής παράλληλα προς τα τρίσβαθα του κενού, και καμία επαφή, καμιά πρόσκρουση δεν θα γινόταν ανάμεσα στα αρχικά στοιχεία, κι έτσι η φύση δεν θα δημιουργούσε τίποτα...».
Ως γνωστό, ο Επίκουρος, στις ήδη υπάρχουσες από τον Δημόκριτο φυσικές ιδιότητες των ατόμων, δηλαδή το σχήμα και το μέγεθος, πρόσθεσε το βάρος.
Εφ’ όσον λοιπόν έχει επιλέξει να δώσει έμφαση στο βάρος του ατόμου, ως μία από τις πιο σημαντικές και πρωταρχικές φυσικές ιδιότητες του, επόμενο ήταν, να θέσει αξιωματικά αυτήν την ιδιότητα ως αρχή της κίνησης. Δηλαδή την κάθετη κίνηση μέσα στο κενό εξ αιτίας του βάρους του. Το αποτέλεσμα της αρχικής κίνησης των ατόμων σαν βροχή με όλα τα άτομα να πέφτουν μέσω του κενού με την ίδια ταχύτητα, ασχέτως του βάρους τους, δεν δημιουργεί από μόνο του κόσμο. Διότι, για να συγκρουσθούν τα άτομα και να σχηματίσουν μεγαλύτερα σύνθετα σώματα απαιτείται μία επιπλέον κίνηση.
Ο Επίκουρος στο σημείο αυτό εισηγήθηκε την παρέγκλιση για να εξηγήσει δύο πράγματα, αφενός μεν την δημιουργία του κόσμου και τον τρόπο που οργανώνεται η ύλη αφ’ ετέρου δε να ξεφύγει από την αναγκαιότητα, δηλαδή τον ντετερμινισμό του Δημόκριτου, ώστε να επιτρέψει στον άνθρωπο την ελευθερία της βούλησης.
Κατά τον Επίκουρο η απόκλιση αυτή των ατόμων δεν είναι προϊόν κάποιας εξωτερικής αιτίας ή συνέπεια μιας αλλαγής, που σημειώθηκε μέσα στα ίδια τα αποκλίνοντα άτομα, αλλά πρόκειται για μία εντελώς αναίτια εκδήλωση. Βάσει δε της τυχαίας αυτής συμπεριφοράς των ατόμων ο Επίκουρος επιχείρησε να ερμηνεύσει την ελευθερία της βούλησης του ανθρώπου, και να γίνει έτσι ο πρώτος ιντετερμινιστής φιλόσοφος, ο οποίος απέκρουσε την αιτιοκρατία του Αβδηρίτη φιλοσόφου.
Η αιτία της δημιουργίας του σύμπαντος κατά τον ιδρυτή του Κήπου, δεν είναι μία έξω απ’ αυτό υπερκόσμια δύναμη, αλλά η ΠΑΡΕΓΚΛΙΣΗ, η οποία δημιουργείται κατά την κίνηση των ατόμων στο κενό.
          Ο Επίκουρος απέρριψε στην προκειμένη περίπτωση την άποψη περί θείας πρόνοιας και αντιτάχθηκε σε κάθε είδους φόβο που προκαλεί η πεποίθηση ότι τα πάντα προέρχονται από κάποιες υπερκείμενες – μεταφυσικές δυνάμεις.
          Όλα τα σώματα και τα όντα, λοιπόν, γεννιούνται από τους συνδυασμούς που παράγονται μέσα από μία ατελείωτη σειρά αλυσιδωτών αντιδράσεων που έχουν προκληθεί από τις άστατες παρεγκλίσεις των ατόμων. Μία διαδικασία γίγνεσθαι
Συνεπώς, δεν θα μπορούσε να υπάρξει κανένας φυσικός κόσμος, εάν δεν υπήρχαν τα παρεγκλίνοντα άτομα, δεν θα προέκυπτε καμιά διαδικασία γίγνεσθαι και θα υπήρχε μόνο μία μονότονη και αδιάκοπη βροχή ατόμων μέσα στο διάστημα.
Βάσει όλων των ανωτέρω, εκείνο που θέλω να υπογραμμίσω, είναι, ότι ο Επίκουρος θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως ο πρώτος «χημικός» που εξήγησε τον σχηματισμό των χημικών ενώσεων. Εάν βασιζόταν στην κάθετη και παράλληλη πτώση των ατόμων, τότε τα άτομα δεν θα συγκρούονταν μεταξύ των και επομένως δεν θα δημιουργούσαν νέες ενώσεις. Τουναντίον με την παρέγκλιση, συγκρούονται και έτσι εξηγείται η δημιουργία νέων σωμάτων και ενώσεων. Δυστυχώς η πολύ σημαντική αυτή επινόηση του Επίκουρου, δεν έχει δημοσιοποιηθεί και ελάχιστοι θεωρούν και εξηγούν διάφορα φαινόμενα βάσει της επικούρειας φιλοσοφίας.
Μόνο στον εικοστό αιώνα, για πρώτη φορά μετά τον Επίκουρο, υποστηρίχθηκαν από την μικροφυσική, θέσεις ανάλογες με την παρέγκλιση, θέσεις στηριγμένες σε εργαστηριακές παρατηρήσεις της συμπεριφοράς των υποατομικών σωματιδίων, οι οποίες ανατρέπουν την αρχή της μηχανικής αιτιότητας και έγιναν αυτές το έναυσμα για την θεωρία της απροσδιοριστίας του Χάιζεμπεργκ.
Η Επικούρεια παρέγκλιση πολεμήθηκε σκληρότατα από πολλούς φιλοσόφους της ελληνιστικής εποχής και ιδίως από τον Κικέρωνα, ο οποίος μάλιστα αναφέρει ότι ο Επίκουρος κατέφυγε σε ένα ψέμα για να δικαιολογήσει τις αμοιβαίες συμπλοκές, συνδέσεις και προσκολλήσεις των ατόμων.
Η παρέγκλιση, δηλαδή η αμυδρή αυτή απόκλιση της κίνησης των απειροελάχιστων σωματιδίων της ύλης, είναι και η γενεσιουργός αιτία της δημιουργίας του κόσμου και ο Επίκουρος είναι ο πρώτος «χημικός» που εξήγησε επιστημονικά τον τρόπο που σχηματίζεται και οργανώνεται η ύλη, μέσα στο σύμπαν.
Κώστας Καλεύρας




ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
·        Λουκρήτιου: ΓΙΑ ΤΗΝ ΦΥΣΗ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ, Εκδόσεις ΘΥΡΑΘΕΝ
·        Α. Κοέν, ΑΤΟΜΑ ΗΔΟΝΗ ΑΡΕΤΗ Εκδόσεις ΘΥΡΑΘΕΝ
·        Διογένη Οινοανδέα: ΟΙ ΠΟΛΥΤΙΜΕΣ ΠΕΤΡΕΣ ΤΗΣ ΦΟΛΟΣΟΦΙΑΣ Εκδόσεις ΘΥΡΑΘΕΝ
·        Κ. Μαρξ: ΔΙΑΦΟΡΑ ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΑΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΦΥΛΟΣΟΦΙΑΣ Εκδόσεις ΓΝΩΣΗ
·        Ζωγραφίδη Γ.:ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΗΘΙΚΗ Εκδόσεις Ζήτρος
·        ΤΣΕΛΕΡ – ΝΕΣΤΛΕ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ Μεταφρ. Χ. Θεοδωρίδη
·    ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ Ο ΚΗΠΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ  Εκδόσεων Βερέττα



Παρασκευή 3 Ιουνίου 2011

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΗΠΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ


ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ
ΣΤΑ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ

            Το Σάββατο 2 Ιουλίου 2011, οι φίλοι της Επικούρειας Φιλοσοφίας «ΚΗΠΟΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ» και «ΚΗΠΟΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ» στα πλαίσια των εορταστικών εκδηλώσεων των ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ που τελούνται κάθε χρόνο στον Όλυμπο, συνδιοργανώνουν την «Δ΄ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΦΙΛΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ» με θέμα: «ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΡΙΣΗ»

Θα γίνει από το πάνελ:
            Σύντομη εισαγωγή.
            Συνοπτικό σχεδιάγραμμα συζήτησης, με διακριτά σημεία.
Επακολουθεί συζήτηση, όπου οι τοποθετήσεις θα αναφέρονται στα άνω σημεία με την στροφή της προσοχής σε προτάσεις εφαρμόσιμες για το σήμερα (κατά το δυνατόν).
Δηλαδή στην αρχική εισήγηση δεν θα περιέχονται λύσεις
Στη συζήτηση – τοποθετήσεις θα κατατεθούν λύσεις
Παρατήρηση: Υπογραμμίζεται ότι λιγότερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν αναλύσεις για την προϊστορία της κρίσης και μεγαλύτερο ενδιαφέρον προτάσεις – λύσεις για το σήμερα.
Σημείωση: Όσοι από τους παρευρισκομένους θέλουν, μπορούν να κάνουν εισηγήσεις – τοποθετήσεις (όχι περισσότερο από 3 λεπτά η κάθε μία). Παράκληση, της εισηγήσεις – τοποθετήσεις τους, οι φίλοι, να μας τις φέρουν και σε ψηφιακή μορφή (CD) για να αναρτηθούν στο διαδίκτυο.

Πέμπτη 2 Ιουνίου 2011

ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΚΗΠΟΥ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΗΠΟΥ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Οι φίλοι της Επικούρειας Φιλοσοφίας ΚΗΠΟΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 
ανακοινώνουν ότι την Τετάρτη 8 ΙΟΥΝΙΟΥ 2011 και ώρα 20.30 
στην αίθουσα ΜΕΡΤΖΑΝΙΝ του ξενοδοχείου ΕΞΕΛΣΙΟΡ 
(γωνία Κομνηνών και Μητροπόλεως 23) 
θα παρουσιάσουν το βιβλίο του φίλου Τάσου Λαζαρίδη:
Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ
Τον συγγραφέα θα παρουσιάσει ο Αντώνης Μπιλίσης.
Η είσοδος είναι ελεύθερη.

ΝΕΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΕΣ

ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ Ο ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟΣ ΚΗΠΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ


ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ τεύχους ΙΣΤ

Σημείωμα του Εκδότη...Το τρίμηνο που πέρασε
Δημήτρης Άλτας - Από τον Πρωταγόρα στον Επίκουρο. Ο Ελληνικός Διαφωτισμός
Τάκης Παναγιωτόπουλος - Οι Επικούρειοι στα χρόνια του Αδριανού
Λεωνίδας Α. Αλεξανδρίδης - Η φυσιολογία στον Επίκουρο και η ανθρώπινη ευδαιμονία
Δημήτρης Δημητριάδης - Επίκουρος : Έργο ανθρωπισμού ή μήπως έργο ανθρωπιστικό;
Χρήστος Γιαπιτζάκης - Τα λάθη του Επίκουρου
Σταύρος Βασδέκης - Ψυχή - Αθανασία Ψυχής - Ο λυτρωτής Επίκουρος
Μανώλης Σταγάκης - Κερατέα - Οι άγνωστες πλευρές ενός... έπους
Μάριος Πετρίδης - Ένα νέο επαναστατικό μανιφέστο
Ανθούλα Χατζηγεωργίου - Νίκος Τσιφόρος
Δρ Αναστάσιος Β. Κοβάτσης - Επικούρειες Στρεβλώσεις
Γιώργος Μεταξάς - Ο υλιστής Επίκουρος
Μάρω Κιουλάφα - Η αστή και ο Μπαμπούγερος
Ανθούλα Χατζηγεωργίου - Βιβλιοπαρουσίαση
Επικούρεια βιβλιογραφία
Επικούρειες ιστοσελίδες


Παρασκευή 22 Απριλίου 2011

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

"Ο ΚΗΠΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ" ΣΤΗ ΔΙΕΘΝΗ ΕΚΘΕΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Στα πλαίσια των εκδηλώσεων της 8ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου, που θα διεξαχθεί από 5 – 8 Μαΐου στο Εκθεσιακό Κέντρο Helexpo της Θεσσαλονίκης, ο συγγραφέας – εκδότης Μάριος Βερέττας παρουσιάζει την Παρασκευή 6 Μαΐου και ώρα 15.00 στην Αίθουσα Νίκου Γκάτσου του Περίπτερου 15, το φιλοσοφικό περιοδικό «Ο ΚΗΠΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ».

Παρασκευή 8 Απριλίου 2011

ΠΡΩΤΟ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΑΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ

Το Πρώτο Πανελλήνιο Συμπόσιο Επικούρειας Φιλοσοφίας πραγματοποιήθηκε κατά το διήμερο 12-13 Φεβρουαρίου 2011 στο θέατρο του Πολιτιστικού Κέντρου Γέρακα, στο Δήμο Παλλήνης Αττικής. Συμμετείχαν κάπου διακόσιοι φίλοι της διδασκαλίας του Κήπου από όλη την Ελλάδα, ενώ αρκετοί από αυτούς πήραν... το λόγο και ανέπτυξαν θέματα σχετικά με την καταγωγή και την ανάπτυξη της επικούρειας φιλοσοφίας, καθώς και τη σημασία της για τον σύγχρονο άνθρωπο.

Διοργανωτές ήταν οι φίλοι της επικούρειας φιλοσοφίας «Κήπος των Αθηνών», οι φίλοι επικούρειας φιλοσοφίας «Κήπος Θεσσαλονίκης» και το περιοδικό «Ο Κήπος του Επίκουρου». Το βιβλίο αυτό αποτελεί το επιστέγασμα της όλης προσπάθειας και περιλαμβάνει τους λόγους των φίλων που μίλησαν στο Συμπόσιο μαζί με τις φωτογραφίες τους, καθώς και αποσπάσματα της σχετικής ειδησειογραφίας στον τύπο.

Παρασκευή 1 Απριλίου 2011

ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΚΗΠΟΥ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ



ΚΗΠΟΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Το βράδυ της Τετάρτης 30 Μαρτίου, στη Θεσσαλονίκη, στη γεμάτη αίθουσα του ξενοδοχείου ΕΞΕΛΣΙΟΡ οι φίλοι της Επικούρειας φιλοσοφίας ΚΗΠΟΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ διεξήγαγαν Ομιλία – Συζήτηση με θέμα: Αντιπαλογνωσία – Επισκόπηση του βιβλίου του Αχμέτ Νταβούτογλου «Το στρατηγικό βάθος – η διεθνής θέση της Τουρκίας»
Εισηγητής ήταν ο Γιώργος Μεταξάς ο οποίος αρχικά διευκρίνισε κάποιες εισαγωγικές έννοιες όπως Γεωπολιτική, Πολιτική ισχύος, Κεμαλισμός, Νέο-οθωμανισμός, ενώ στη συνέχεια ανέπτυξε τις θέσεις του Νταβούτογλου για την εξωτερική πολιτική. της Τουρκίας στην Περιοχή και τα Βαλκάνια, όπως επίσης τις σχέσεις της με την Ελλάδα, την Κύπρο, το Αιγαίο, τα νησιά κλπ. Ακολούθησε πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση με το κοινό.

Δευτέρα 21 Μαρτίου 2011

ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ ΤΟ ΙΕ ΤΕΥΧΟΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ Ο ΚΗΠΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ


Ο ΚΗΠΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ τεύχος ΙΕ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ:
Σημείωμα του Εκδότη... Το τρίμηνο που πέρασε (σχόλια επάνω στην ελληνική και παγκόσμια ειδησιογραφία  από την επικούρεια οπτική
Παντελής Ραδίσης Η Επικούρεια Φιλοσοφία για τη Χαρά της Ζωής. Επιστήμη ή μεταφυσική;   (ένας νέος ταλαντούχος νομικός από τη Θεσσαλονίκη αναπτύσσει με εντυπωσιακό τρόπο την ιστορία και τις αρετές της επικούρειας σκέψης)
Λεωνίδας Α. Αλεξανδρίδης Τετραφάρμακος (μια ακόμη ευφυής ανάπτυξη της περίφημης τετρασκελούς επικούρειας παραίνεσης)
Κολώτης ο Αθηναίος  Η σφαγή στο Μακρονήσι (το ιστορικό μιας ανελέητης σφαγής αθώων νέων από τους φονιάδες του ακροδεξιού κατεστημένου)
 Μάριος Βερέττας Ο Γαργηττός (η ιστορία του τόπου της καταγωγής του Επίκουρου και το χρονικό της μοναστηριακής οικοπεδοφαγίας)
 Πρώτο Πανελλήνιο Συμπόσιο Επικούρειας Φιλοσοφίας (διακόσιοι φίλοι της επικούρειας φιλοσοφίας από όλη την Ελλάδα συγκεντρώθηκαν κατά το διήμερο 12-13 φεβρουαρίου 2011 στο Γέρακα Αττικής και διοργάνωσαν ένα διήμερο συμπόσιο προς τιμή των διδαγμάτων του Κήπου, απολαμβάνοντας τη φιλοξενία του δήμου Παλλήνης.)
Μανώλης Σταγάκης Επικούρειες ανιχνεύσεις και το Παράλογο στη Μινωική Κρήτη (ο εντοπισμός της πασίγνωστης κρητικής «κουζουλάδας» στα ευρήματα της Μινωικής εποχής και η συγγένεια με την επικούρεια διδασκαλία)
Χρήστος Γιαπιτζάκης H αμφισβήτηση της μαθηματικής λογικής από τους Επικούρειους (ένα κείμενο για τον τρόπο που η επικούρεια διδασκαλία ανατρέπει την μαθηματική λογική)
Μάριος Βερέττας Εττόρε Μπινιόνε (εργοβιογραφικό σημείωμα για έναν σπουδαίο Ιταλό φιλόλογο, που μελέτησε σε βάθος τον Επίκουρο)
Νόαμ Τσόμσκυ Δέκα στρατηγικές τηλεοπτικής χειραγώγησης (δέκα τρόποι που χρησιμοποιούν οι τηλεοπτικοί σταθμοί για να μετατρέπουν τους τηλεθεατές σε άβολους καταναλωτές ψευδολογίας)
Πωλ Νιζάν Οι Υλιστές της Αρχαιότητας (η αναβαθμισμένη επανέκδοση ενός εξαίρετου βιβλίου, αφιερωμένου στους πρωτοπόρους της υλιστικής σκέψης)

Πέμπτη 17 Μαρτίου 2011

ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΚΗΠΟΥ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ




ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΗΠΟΥ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Οι φίλοι της Επικούρειας Φιλοσοφίας ΚΗΠΟΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 
ανακοινώνουν ότι την Τετάρτη 30 Μαρτίου 2011 και ώρα 20.30 
στην αίθουσα ΜΕΡΤΖΑΝΙΝ του ξενοδοχείου ΕΞΕΛΣΙΟΡ 
(γωνία Κομνηνών και Μητροπόλεως 23) 
διοργανώνουν ΟΜΙΛΙΑ – ΣΥΖΗΤΗΣΗ με θέμα:
ΑΝΤΙΠΑΛΟΓΝΩΣΙΑ. Αναφορά στο γνωστό βιβλίο του Αχμέτ Νταβούτογλου.
Εισηγητής ο Γιώργος Μεταξάς.
Η είσοδος είναι ελεύθερη.

Πέμπτη 10 Μαρτίου 2011

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΗΠΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ


Το βράδυ της Τετάρτης της 9-3-2011, στη Θεσσαλονίκη και στην γεμάτη αίθουσα ΜΕΡΤΖΑΝΙΝ του ξενοδοχείου ΕΞΕΛΣΙΟΡ, οι φίλοι της Επικούρειας Φιλοσοφίας «ΚΗΠΟΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ», πραγματοποίησαν ΟΜΙΛΙΑ – ΣΥΖΗΤΗΣΗ με Θέμα: «Η διαχείριση των επιθυμιών και η αυτάρκεια». Κύριος ομιλητής ήταν ο Δημήτρης Δημητριάδης ο οποίος με την εισήγησή του ανέδειξε την Επικούρεια Φιλοσοφία, η οποία μας διδάσκει ότι όταν ικανοποιούμε τις φυσικές και αναγκαίες επιθυμίες μας και δεν έχουμε άλλες ανικανοποίητες επιθυμίες, ζούμε μια σταθερή ηδονική κατάσταση. Κατά συνέπεια, ακολουθώντας τη φύση, φτάνουμε στο μέγιστο αγαθό της αυτάρκειας. Στη συνέχεια ο ομιλητής απήντησε σε όλες τις ερωτήσεις και απορίες των παρευρισκομένων. Πριν την έναρξη της ομιλίας προηγήθηκε θεατρικό μονόπρακτο από τον δικηγόρο και ηθοποιό Θεοφάνη Ζβε.

Κυριακή 27 Φεβρουαρίου 2011

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΠΑΝΩ ΣΤΗΝ ΑΠΛΗ ΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ Η "ΑΣΑΦΗΣ ΛΟΓΙΚΗ"

*Η παρακάτω δημοσίευση, έχει αναρτηθεί με την άδεια του συγγραφέα και είναι αναδημοσίευση από την ιστοσελίδα <www.epicuros.gr>

Η «Ασαφής» λογική.
Όταν μιλάμε για «ασαφή» λογική εννοούμε τη νοητική διεργασία, η οποία διεξάγεται με βάσει τις εμπειρίες και τα συμπεράσματα από τις παρατηρήσεις των αισθήσεών μας.
Αντίθετα η απόλυτη λογική διεξάγεται μόνο με την χρήση νοητικών κανόνων και γι’ αυτό δεν οδηγεί σε συμπεράσματα που να αντιστοιχούν οπωσδήποτε στην φυσική πραγματικότητα.
Όπως θα δούμε παρακάτω, η ασαφής λογική δεν είναι καθόλου ασαφής. Και επιπλέον, ούτως ή άλλως, σκεπτόμαστε μ’ αυτήν.
Ποια είναι όμως αυτή η ασαφής λογική;
Μα είναι ακριβώς η πολυσηματοδοτημένη σκέψη, η οποία μας βγαίνει σε κάθε εκδήλωση της ζωής μας.
Και τι σημαίνει πολυσηματοδοτημένη σκέψη;
Σημαίνει την σκέψη αυτή η οποία δεν μπαίνει σε στεγανά, ούτε περιορίζεται σε πλαίσια. Σημαίνει την σκέψη αυτή που είναι διάχυτη από τις αισθήσεις και τα συναισθήματά μας.
Η ασαφής λογική, λοιπόν, κατακλύζει την καθημερινή μας ζωή και έχει πάμπολες εφαρμογές. Αντίστοιχος με την ασαφή λογική είναι ο Επικούρειος κανόνας ο οποίος στηρίζεται στο εναργές, στα κριτήρια της αλήθειας και τέλος στην επιμαρτύρηση ή όχι των αισθήσεων. Αυτός λοιπόν ο εμπειρικός κανόνας που διατύπωσε ο Επίκουρος και μας τον φωνάζει από τότε …μας λέει ότι «Κατά συνέπεια η επιβεβαίωση και μη αμφισβήτηση είναι το κριτήριο της αλήθειας. Η μη επιβεβαίωση και αμφισβήτηση είναι το κριτήριο του ψεύδους. Βάση και θεμέλιο όλων των πραγμάτων είναι το ολοφάνερο».
Η ασαφής λογική ανακαλύφθηκε το 1964 από τον γεννημένο στο Αζερμπαιτζάν Αμερικανό επιστήμονα λογικών συστημάτων Lofti Zadech. Και όντως έχει πάμπολες πρακτικές εφαρμογές στους θερμοστάτες, στα συστήματα φρένων που ακινητοποιούν τα αυτοκίνητα, στην καλύτερη αποθήκευση και ανάλυση εικόνων στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές κ.τ.λ.
Αλλά ας δούμε όμως τι λέει η απόλυτη λογική, που μας την εισήγαγε ο Αριστοτέλης. Η απόλυτη λογική στηρίζεται σε δύο βασικούς νόμους. Στον νόμο της μη αντίφασης και στον νόμο του αποκλειόμενου μέσου.
Όσον αφορά τον πρώτο νόμο, το Α, ο Αριστοτέλης μας λέει, δεν μπορεί να είναι Β και ταυτοχρόνως μη Β. Δηλαδή κάποιος δεν μπορεί να είναι Έλληνας και ταυτοχρόνως μη Έλληνας.
Είναι έτσι όμως;
Άραγε είναι Έλληνας ή όχι! κάποιος Αμερικανός που κατάγεται από Ελληνική οικογένεια τρίτης γενιάς, αλλά δεν μιλάει Ελληνικά και δεν του αρέσει τίποτα το Ελληνικό; Άραγε είναι Έλληνας ή όχι! ένας νέος 20 ετών που έχει γεννηθεί στην Ελλάδα από Αλβανούς γονείς και μιλάει Ελληνικά αλλά όχι Αλβανικά;
Και στον δεύτερο νόμο, ο οποίος εξάγεται με βάσει τον πρώτο, ο Αριστοτέλης μας λέει, ότι το Α είναι είτε Β, είτε μη Β. Δηλαδή κάποιος είναι, είτε Έλληνας είτε μη Έλληνας. Άρα συνεπάγεται με βάσει τον πρώτο νόμο, ότι θα είναι ξένος. Όμως και σ’ αυτό το παράδειγμα πάλι, από την εμπειρία μας, υπάρχει λάθος. Αναποδογυρίζοντας όμως αυτούς τους νόμους βρισκόμαστε προ διλήμματος.
Άραγε κάποιος είναι Έλληνας, ή όχι; Και αν δεν είναι Έλληνας θα είναι ξένος;
Έτσι προσπαθούν να συμβιβάσουν τα ασυμβίβαστα. Να ορίσουν δηλαδή το ποιος είναι Έλληνας και το ποιος είναι ξένος.
Ναι αυτοί οι νόμοι, αυτή η απόλυτη λογική, μπορεί να ισχύει στα θεωρητικά μαθηματικά ή σε οποιαδήποτε θεωρητική επιστήμη. Αλλά δεν ισχύει στην πράξη και πάνω σε φυσικά ή ανθρώπινα θέματα.
Είναι γνωστό , ότι μεταξύ του άσπρου και του μαύρου υπάρχουν και άλλα χρώματα. Χρώματα τα οποία βάφουν την ζωή μας και την κάνουν πιο ενδιαφέρουσα. Και επιβεβαιώνεται αυτό από την θεωρία του Σωρίτη, όπως την διατύπωσε ο ρήτορας Ευβουλίδης. Διότι η θεωρία του Σωρίτη στηρίζεται σε μία πρακτική η οποία μας λέει, ότι από ποιο σημείο θεωρούνται μερικοί σπόροι σωρός; Από 10, 100,1000, και από ποιους δεν θεωρούνται; Δηλαδή ένας, η δύο, ή 10 σπόροι αποτελούν σωρό; Οι 20 σπόροι θεωρούνται σωρός αλλά οι 19 όχι;
Και αν αντιπαραθέσουμε την θεωρία αυτή με τους ανωτέρω νόμους καταλήγουμε στην άποψη, ότι ο μη Έλληνας δεν είναι απαραίτητα και ξένος. Και δεν είναι ξένος γιατί δεν μπορούμε ορίσουμε ποιος είναι ή όχι Έλληνας. Διότι αν προσπαθήσουμε να τους ορίσουμε τότε μεγάλες πληθυσμιακές κατηγορίες θα μείνουν, όπως θα προκύψει παρακάτω, απ’ έξω.
Κατά συνέπεια , εκ των συμπερασμάτων και των εμπειριών, τα οποία εξάγονται από αυτά τα λίγα που σας είπα, βρίσκει έδαφος και αναπτύσσεται ο Επικούρειος κανόνας. Ο οποίος εδράζεται πάνω στις καθημερινές μας εμπειρίες και όχι σε αφορισμούς.
Και όμως αυτή η δίσημη και διλημματική λογική έχει διαποτίσει όλο τον δυτικό κόσμο και όχι μόνο.
Διότι αν εκλογικεύσουμε και αντιστρέψουμε αυτούς τους δύο νόμους του Αριστοτέλη, μπορούμε να μιλάμε, για παράδειγμα, για το καλό ή το κακό του εβραιοχριστιανισμού. Ας μου ορίσει λοιπόν κάποιος, πέραν των στερεοτύπων, τι είναι καλό και τι είναι κακό;
Ακόμα το ίδιο ισχύει για την δικαιοσύνη, τους νόμους και γενικά ότι διέπει την λογική της παγκόσμιας κοινότητας των κρατών, όσο και τις σχέσεις των κρατών με τους υπηκόους τους. Γιατί τους συμφέρει να είναι τα πράγματα έτσι. Γιατί αντλούν απ’ αυτήν την λογική , την εξουσία τους . Και σου λένε με κυνικό τρόπο, αν πας να τους αμφισβητήσεις και δεις το ολοφάνερο, ότι η λογική είναι μία, όπως την διατύπωσε ο Αριστοτέλης με τους ανωτέρω νόμους, τα συμφέροντα είναι διαφορετικά. Έτσι μας φέρνουν τεχνηέντως σ’ ένα δίλημμα. Ένα δίλημμα δικό τους, που σε αναγκάζουν να αποφασίσεις, για να τους διαιωνίσεις. Και σας παραθέτω ένα ακόμα επίκαιρο παράδειγμα προς επίρρωση των ανωτέρω. Και αυτό είναι η οικονομική κρίση η οποία ταλανίζει τον Ελληνικό λαό και όχι μόνο. Αυτή λοιπόν η κρίση διαφεντεύει την πολιτική ζωή με το εξής δίλημμα. Και το οποίο είναι συνυφασμένο με την Αριστοτέλεια λογική. Μας λένε , μνημόνιο ή μη μνημόνιο. δηλαδή χρεοκοπία. Και μας ορίζουν τους δανειακούς όρους. Και ότι είναι μονόδρομος, ή συμφέρον μας, αυτού του είδους το δάνειο. Αυτό λοιπόν το δίλλημα μας το επέβαλαν οι καπιταλιστές προκειμένου να σώσουν τα κεφάλαιά τους. Διότι αν υποθέσουμε πως βγαίνουμε από το μνημόνιο το μόνο που έχουν να κερδίσουν οι εργαζόμενοι είναι τα ψίχουλα. Και αυτό που θα χάσουν, είναι ο σημαντικός παραγωγικός ελεύθερος χρόνος.
Πράγματι δεν μας ενδιαφέρει εμάς τους Επικούρειους το κέρδος ή τα ψιχία που θα μας δώσουν, αν μας τα δώσουν, ή ακόμα η εντατικοποίηση της δουλειάς, η αν θέλετε να διαλέξουμε την δουλεία μας. Αλλά η ευτυχισμένη ζωή, η καλή μας διάθεση, η εκλογίκευση των επιθυμιών μας και η πραότητα των συναισθημάτων που εξαρτώνται όχι με τον αυτοσκοπό της μισθωτής εργασίας και των οραμάτων περί πλουτισμού . Δηλαδή μεταξύ της λογικής του μνημονίου ή του μη μνημονίου, ή αν θέλετε τη στέρηση ή μη των καπιταλιστικών επιθυμιών, υπάρχει και η τρίτη, ή η τέταρτη, ή η πέμπτη εκδοχή.
Ναι αγαπητοί μου, με την παρέκκλιση των ατόμων, τίποτα δεν μπορεί να ορισθεί ή να μας ορισθεί ή να μας καθοριστεί. Ούτε πάνω σε θεωρητικά θέματα, ούτε σε πρακτικά. Εκείνο που μπορούμε να κάνουμε είναι συμβάσεις σε θεωρητικά θέματα ώστε να μην ερχόμαστε σε συγκρούσεις. Συμβάσεις όσον αφορά την δικαιοσύνη, την ελευθερία, την αγάπη κ.α. Και όσον αφορά τα πρακτικά θέματα εξαρτάται στο τι δέχεται πλειοψηφία και τα οποία τα ονομάζουμε ως αντικειμενική αλήθεια. Διότι εμείς ορίζουμε το δέντρο, την πέτρα. το μέταλλο ή ακόμα μία επιστημονική ανακάλυψη. Και η οποία αλήθεια, μπορεί να καταρριφθεί όταν υπάρξουν καινούργια δεδομένα. Αλλά ας επανέλθουμε στο αρχικό παράδειγμα που σας έφερα. Δηλαδή στο ποιος είναι Έλληνας. Διότι Έλληνας είναι και ο Αρβανίτης, Έλληνας είναι και ο καθολικός της Σύρου, Έλληνας είναι και ο μουσουλμάνος μειονοτικός, Έλληνας είναι και αυτός που την Ελληνική παιδεία μετέρχεται…
Και συμφωνεί με το παράδειγμα που μας φέρει ο Eric Anderson στο περίφημο βιβλίο του «ο Επίκουρος στον 21ον αιώνα» σχετικά με τους εργένηδες. Κατά τον ίδιο τρόπο ρωτά ποιοι είναι οι εργένηδες. Γιατί ο ορισμός που δόθηκε και ο οποίος λέει, ότι εργένης είναι αυτός που δεν έχει παντρευτεί, είναι λάθος. Διότι εργένης είναι και ο Πατριάρχης, και ένας που έχει κάνει λευκό γάμο, και ένα παιδί….
Εξ αυτών συνάγεται πως ο ανθρώπινος νους δεν δουλεύει όπως τα θεωρητικά μαθηματικά, ούτε επεξεργάζεται τις πληροφορίες όπως ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής και να λειτουργεί με το δυαδικό σύστημα 0 και 1 και να ακολουθεί ή το 0 ή το 1. Αλλά αποτελείται από πυκνά διασυνδεόμενα δίκτυα. Μπορεί η εξουσία να χρησιμοποιεί αυτά τα δίκτυα για αλλότριους σκοπούς και να μας κάνει να σκεφτόμαστε πάνω στον δυισμό. Και πάνω σ’ αυτόν τον δυισμό να υπάρχει ο μονόδρομος, του λεγόμενου για την εξουσία, καλού.
Εμείς όμως οι Επικούρειοι χρησιμοποιούμε τα δίκτυα αυτά, σκεπτόμενοι πολλαπλώς έχοντας σαν βάση τα κριτήρια της αλήθειας που μας διατύπωσε ο Επίκουρος. Τα οποία στοχεύουν στον μη αποκλεισμό, στην άντληση του θάρρους και τέλος στην ηδονή. Σ’ αυτήν την ηδονή που είναι και ο σκοπός της Επικούρειας φιλοσοφίας. Έτσι ανακαλύπτουμε πολλά μονοπάτια για μια ευτυχισμένη ζωή φτιάχνοντας σ’ αυτήν την άρρωστη πραγματικότητα όπου κυριαρχεί η Αριστοτέλεια λογική, μια καινούργια πραγματικότητα που στηρίζεται στη φύση του ανθρώπου και του σύμπαντος. Με την φιλία, την φρόνηση και τον ανθρωπισμό, αποδεσμεύεται ο άνθρωπος από τα γρανάζια των τεχνικών της πολιτικής ηγεσίας.

Μπάμπης Πατζόγλου

Πέμπτη 24 Φεβρουαρίου 2011

Ο ΚΗΠΟΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΝΕΙ


ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Οι φίλοι της Επικούρειας φιλοσοφίας ΚΗΠΟΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 
διοργανώνουν την Τετάρτη 9 Μαρτίου και ώρα 20.30
στην αίθουσα ΜΕΡΤΖΑΝΙΝ του ξενοδοχείου ΕΞΕΛΣΙΟΡ
(Μητροπόλεως 23 – Κομνηνών)
ΟΜΙΛΙΑ – ΣΥΖΗΤΗΣΗ με θέμα:
«Διαχείριση των επιθυμιών – αυτάρκεια»
Εισηγητής: Δημήτρης Δημητριάδης
Η είσοδος ελεύθερη